Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt.73, sa.2, ss.791-835, 2024 (Hakemli Dergi)
Alman Hukuku’nda anayasal düzeyde tanınan ölçülülük ilkesi, savunma işlevi açısından temel hakların özgürlüğü koruyucu niteliğine ve hukuk devleti ilkesine dayandırılmaktadır. İyileştirme ve güvenlik tedbirleri alanında da hukuka uygunluğun üstün kamu yararına dayandırılması, bakış açısını kamusal ve bireysel yararlar arasında ortaya çıkan çatışma halinde tatbik edilen ölçülülük ilkesine yöneltmektedir. Nitekim bu alanda ölçülülük ilkesine Alman Ceza Kanunu’nun 62. maddesinde açıkça yer verilmiştir. Düzenleme ile tehlike arz eden faile yüklenen ve kusuru aşan özel yükümlülükler bakımından – her şeyden önce faşizm dönemindeki yaygın kullanım izlenimi de dikkate alınarak – ek bir güvence sağlanması amaçlanmıştır. Ölçülülük ilkesinin yalnızca iyileştirme ve güvenlik tedbirlerine karar verme veya bu kararların içeriğini oluşturmada değil, aynı zamanda tedbirlerin derecelendirilmesi, infazı, biçimlendirilmesi, devamı, tatbik süresi, ertelenmesi, ertelemenin kaldırılması ve içtimaı bakımından da geçerli olduğu kabul edilmektedir.
Bu çalışmada, Alman Ceza Hukuku’nda ölçülülük ilkesinin iyileştirme ve güvenlik tedbirleri alanında tatbikine ilişkin koşullar Alman Ceza Kanunu’nun 62. maddesi kapsamında ele alınmıştır. Bu bağlamda maddenin tarihsel gelişimi, ihdas nedenleri, uygulama alanı ve uygulanma koşulları ile ölçülülük ilkesine aykırılığın sonuçları öğreti görüşleri ve yüksek mahkeme kararları doğrultusunda incelenmiştir.