Akademik Veri Yönetim Sistemi
5th International Food, Agriculture and Veterinary Sciences Congress, Kars, Türkiye, 17 - 19 Mart 2023, ss.1-3, (Tam Metin Bildiri)
Hücresel inflamatuar nekroz
olarak da bilinen piroptoz, programlanmış hücre ölümünün yeni bir şeklidir. İlk
olarak 1992'de Gram negatif bakterilerle enfekte olmuş makrofajlarda tanımlanan
piroptozis daha sonra çeşitli bağışıklık hücrelerinde de bildirilmiştir. Piroptoz
efektörü, gasdermin D'nin kaspaz-1 ve -11 için bir bölünme hedefi olarak 2015’te
keşfedilmesi ile "gasdermin (GSDM) aracılı programlanmış ölüm" şekli
olarak ifade edilmektedir.
Piroptozun temel bileşenleri olan
inflamatuar veziküllerin, gasdermin proteinlerinin ve proinflamatuar
sitokinlerin tümörijenez, invazyon ve metastaz ile ilişkili olduğu
bilinmektedir. Piroptoz meydana geldiğinde, güçlü bir enflamatuar yanıt ve
bağışıklık sisteminin aktivasyonu ile birlikte çeşitli tehlike ile ilişkili
sinyal molekülleri ve sitokinler aktive edilir ve salınır.
Son yıllarda piroptozun, enfeksiyonla
mücadelede, hem tümör gelişiminde hem de tümör tedavisinde rol oynaması, kanserlerin
klinik önlenmesi ve tedavisine odaklanan terapötik stratejilere yeni bir yön
sağlamak için tartışılmaktadır. Bu nedenlerle piroptozla ilişkili genlerin
ekspresyon seviyelerini belirlemek, bu genlerin prognostik değerini araştırmak
ve piroptoz ile tümör immün mikro ortamı arasındaki korelasyonları incelemek
için çalışmalar yapılabilir.
Piroptozisin; tümör, sinir
sistemi ve kan hastalıkları gibi birçok hastalığın patofizyolojik süreçleri ile
ilişkili olduğu gösterilmiştir. Hücrede piroptozis düzenlenerek hastalıkların
oluşumuna ve gelişimine nasıl müdahale edilebileceği, etiyolojik araştırma ve
tedavinin önemli noktası haline gelmiştir. Piroptozisin spesifik moleküler mekanizmalarının
ve fonksiyonel değişikliklerinin açıklandığı daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Bu çalışma piroptozis mekanizması ve patogenezinin anlaşılmasını amaçlayarak,
araştırmalardaki son ilerlemeler özetlenmiştir.