Akademik Veri Yönetim Sistemi
BALKAN 9th INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOCIAL SCIENCES , Edirne, Türkiye, 6 - 08 Ekim 2023, cilt.1, ss.348
Coğrafi işaret tescilleri, bir ürünü benzerlerinden üretim yöntemi, üretim yeri, karakteristik özellikleri gibi bazı farklı nitelikleriyle benzerlerinden ayırarak koruma altına alan ve o özel ürünün geleceğe taşınması için bir köprü işlevi gören faaliyetler bütünüdür. Uzun bir geçmişi olmasına rağmen bu uygulamalar, Türkiye’de de Avrupa Birliği’ne benzer şekilde 1995 yılından beri gerçekleştirilmektedir. Özellikle son yıllarda coğrafi işaret tescil sayısında önemli artışlar gözlenen Türkiye’de bazı şehirler ise bu tescil sayılarında sıçrama yaparak diğer şehirlerden ayrılmışlardır. Bu çalışmanın amacı, coğrafi işaret tescil sayısı bakımından ilk üç sırada yer alan şehirleri ürün grupları açısından karşılaştırmaktır. Ayrıca elde edilen sonuçlar doğrultusunda ilgili paydaşlara, yetkililere ve politika yapıcılara öneriler geliştirmek hedeflenmektedir. Sonuç olarak Gaziantep sahip olduğu tescillerin içinde sayı bakımından gastronomik 97 ürün (%95.1) çeşidiyle ilk sırada yer alırken onu Konya 72 tescilin (%100) tamamıyla takip etmektedir. Erzurum ise 51 gastronomik ürün (%94.4) tesciliyle üçüncü sırada yer almaktadır. Türkiye’de verilen coğrafi işaret tescillerinin tıpkı üç şehrin de tescil sayılarının yoğunlaştığı; “Yemekler ve Çorbalar” (%27,5), “İşlenmiş ve İşlenmemiş Meyve ve Sebzeler ile Mantarlar” (%20,7) ve “Fırıncılık ve Pastacılık Mamulleri, Hamur İşleri, Tatlılar” (%20,5) grubunda yer alan gastronomik lezzetlere (%68,7) ait olduğu belirlenmiştir. Toplam tescil içindeki gastronomi turizmi kapsamında değerlendirmeye aday tescillerin oranı ise %86 olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak elde edilen sıralamalar, gastronomik zenginliği ve yemek türleri açısından ünü bilenen Gaziantep mutfağının yanına öncelikle Konya ve sonrasında Erzurum mutfaklarının dahil edilmesi gerektiğini göstermektedir. Konya ve Erzurum şehirleri gastronomi turizminin gelişim gösterebileceği destinasyonlar olarak ümit vermektedir ve ilgili paydaşlar bu konu üzerine eğilip politika geliştirmeleri önerilmektedir.