Filoloji Alanında Akademik Çalışmalar-II, Doç. Dr. Gülnaz Kurt, Editör, Gece Kitaplığı, Ankara, ss.105-124, 2020
Eleştiri kuramları, edebî metinleri farklı bakış açılarıyla inceleme imkânı sağlar. 19. yüzyılın sonu ile 20. yüzyılın başında, Avusturyalı Nörolog Sigmund Freud, araştırmaları ve bulguları sonucunda, insan davranışlarının temelinde bilinçaltının bulunduğunu ileri sürer. Gerçek hayatta bilinçaltını açığa çıkarmak için hastalara uygulanan psikanalitik yöntem, 3 farklı odak noktasıyla (yazar-eser-okur) edebi metinlere de uygulanır. Bu eleştiri sayesinde yaratma eyleminin çıkış noktası araştırılır, simgesel anlatımlardan yola çıkarak bilinçaltı açığa çıkarılmaya çalışılır ve kişilerin psikolojik durumları ve davranışları ele alınır.
Bu çalışmada, psikanaliz kuramından kısaca bahsedilerek, Alman Yazar Luise Rinser’in “Kızıl Kedi” ve Amerikalı yazar Edgar Allan Poe’nun “Kara Kedi” adlı öyküleri Freudyen psikanalitik bakış açışıyla, metin merkezli olarak ele alınmıştır. Her iki öyküde söz konusu edilen “Kedi” ile verilmek istenen iletilerin arka planına değinilmiş ve ruhsal yapılar ortaya konularak davranışlar çözümlenmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Psikanaliz, Luise Rinser, Edgar Allan Poe, Kızıl Kedi, Kara Kedi