Anti-İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü İlaçlarının Geniş Enerji Bölgesindeki Radyasyon Etkileşim Parametrelerinin İncelenmesi


AKBABA U., KAMACI K., Şakar E.

Türk Doğa ve Fen Dergisi, cilt.14, sa.2, ss.204-212, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 14 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.46810/tdfd.1614991
  • Dergi Adı: Türk Doğa ve Fen Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.204-212
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü (HIV) taşıyan hastalar, çeşitli kanser türlerinin tedavisi için radyasyon tedavisine maruz kalmaktadır. Bu tedaviler sırasında radyasyonun kullanılan antiviral ilaçlarla etkileşime girmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle HIV tedavisinde kullanılan ilaçların radyasyon zayıflatma parametrelerinin belirlenmesi elzem kabul edilmektedir. Bu bağlamda, HIV ilaçlarının radyasyon zayıflatma yetenekleri kütle zayıflatma katsayısı (MAC), atomik zayıflatma tesir kesit (ACS), elektronik zayıflatma tesir kesit (ECS), etkin atom numarası (Zeff), maruz kalma birikim faktörü (EBF) ve enerji soğurma birikim faktörü (EABF) parametreleri temel alınarak analiz edilmiştir. Değerler Phy-X/PSD yazılımı kullanılarak 0.015-15 MeV aralığında incelenmiştir. Ayrıca birikim faktörleri 40 ortalama serbest yol (MFP) penetrasyon derinliğine kadar geometrik ilerleme (G-P) yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlara göre, Efavirenz ve Indinavir ilaçlarının sırasıyla en yüksek ve en düşük radyasyon azaltma kapasitelerine sahip oldukları bulunmuştur. Bu bulguların tıbbi süreçleri daha faydalı hale getirmek için kullanılabileceğine inanılmaktadır.
Human Immunodeficiency Virus (HIV) positive patients are exposed to radiation therapy for the treatment of various types of cancer. During these treatments, it is inevitable that radiation will interact with the antiviral drugs used. Determining the radiation attenuation parameters of drugs used in HIV treatment is, therefore, considered essential. In this context, the radiation attenuation capabilities of the HIV drugs were analyzed based on the parameters mass attenuation coefficient (MAC), atomic cross section (ACS), electronic cross section (ECS), effective atomic number (Zeff), exposure build-up factor (EBF) and energy absorption build-up factor (EABF). The values were investigated in the 0.015-15 MeV range using the Phy-X/PSD software. The build-up factors were also analyzed using the geometric progression (G-P) method up to a penetration depth of 40 mean free path (MFP). Based on the results, Efavirenz and Indinavir were found to have the highest and lowest radiation attenuation capacities, respectively. It is believed that these findings can be used to make medical processes more beneficial.