Akademik Veri Yönetim Sistemi
Gercüş Kitabı, Caner Kardaş,Sedat Kardaş, Editör, Global Ajans, İstanbul, ss.13-34, 2021
Gercüş ilçesinin arkeolojik kazılar yapılmamış olsa da tarihi Üst Paleolitik, Mezolitik, Neolitik prehistoryasına kadar uzanmaktadır. Gercüş’ün doğal vadiler üzerinde yer alması ve tespit edilen çok sayıda kaya resimleri ve çevresinde tespit edilen Akeramik yerleşimler en azından bu çağlarda insanlar tarafından tercih edildiğini doğrulamaktadır. Gercüş ile Hasankeyf arasındaki bereketli vadi içerisinde tespit edilen kaya resimlerinin barınmaya uygun yerlere yapıldıkları anlaşılmaktadır. Ne yazık ki Gercüş’te yalnızca yüzey araştırması yapıldığından zengin tarihi aydınlatılamamıştır. Hasankeyf üzerinden Batman ve Diyarbakır’a açılan Gercüş coğrafyasındaki kronoloji boşluğu kapatması açısından söz konusu kaya resimleri oldukça önemlidir. Kaya resimlerini yapan göçebe insanların yerleşikcilerinin ilk izlerini hemen yakınındaki Hasankeyf Höyük’ün Akeramik yerleşimlerinde (MÖ 10.000 civ.) görüyoruz. Batman-Hasankeyf üzerinden Diyarbakır-Bismil ilçesine doğru ilerlediğimizde Batman Suyu ile Dicle Nehri’nin birleştiği yerde Akeramik yerleşimcilerin, (MÖ 9.000 civ.) izlerini Körtiktepe yansıtmaktadır. Akeramik halkların izlerini taşıyan bir diğer kol Batman Suyunun batı kıyısında Demirköy Höyük’e uzanmaktadır. Demirköy’ün 40 km kuzeyinde, Dicle Nehri üzerinden Sason Çayına yöneldiğimizde buraya konumlanan Hallan Çemi, Akeramik halkların bir başka seçim yeri olmuştur. Hallan Çemi ile aynı coğrafi kuşak üzerinde, Dicle Nehri’nin bir başka uzantısı olan Garzan/Yanarsu Nehrin üzerine konumlanan bir diğer Akermik yerleşim Sumaki Höyük’tür.