XXI. Kromatografi Kongresi, Aydın, Türkiye, 14 - 16 Haziran 2023, ss.90
Haşhaş olarak bilinen Papaver somniferum’un anavatanı Doğu Akdeniz’dir ve
Gelincikgiller familyasından Papaver cinsi çiçekli bir bitkidir[1,2]. Orta çağdan beri, yüksek
alkaloit içeriği sayesinde tıpta ağrı kesici, kas gevşetici ve öksürük dindirici olarak kullanılan
haşhaş, protein, esansiyel yağ asitleri, vitamin ve mineral açısından zengin olmasından dolayı
besin değeri yüksek bir gıda takviyesi olarak da kullanılmaktadır [1,2]. Son yıllarda, çeşitli
haşhaş türleri sahip oldukları antimikrobiyal, antiparazitik, antioksidan, antimutajenik,
antidiyabetik ve antikarsinojenik gibi biyolojik aktiviteleri sayesinde büyük ilgi görmektedir
[1-4]. Bu biyolojik etkilerinden sorumlu olan bileşenler benzilizokinolinler, alkaloitler,
triaçilgriseroller, tokoller ve flavanoitler gibi metabolik bileşenlerdir [1–3].
Bu çalışmada, mavi haşhaş tohumunun fitokimyasal bileşen içeriği LC-MS/MS
kromatografisi tekniği aydınlatılması ve biyolojik aktivitesinin araştırılması amaçlandı. Bu
doğrultuda, ticari olarak satın alınan mavi haşhaş tohumundan etanol ve su ekstreleri hazırlandı.
Elde edilen ekstrelerin total fenolik ve flavonoit içeriği sırasıyla Folin-Ciocalteu ve Al(NO3)
reaktifleri ile tayin edildi. Ayrıca sekonder metabolit içerikleri LC-MS/MS kromatografisi ile
belirlendi [5]. Antioksidan kapasiteleri ise CUPRAC ve FRAP indirgeme yöntemleriyle ve
DPPH ve ABTS radikal giderme yöntemleri ile belirlendi [6]. Ayrıca, mavi haşhaş ekstrelerinin
karbonik anhidraz I ve II, asetilkolinesteraz, bütirilkolinesteraz ve α-amilaz gibi bazı metabolik
enzimler üzerine inhibisyon etkileri de araştırıldı [5].