VERGİ GELİRLERİ, KAMU HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ


Aydın R., Lögün A.

CUKUROVA 11th INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCHES CONFERENCE, Adana, Türkiye, 22 - 24 Ağustos 2023, ss.352-362

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Adana
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.352-362
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kamu harcamaları ile vergi gelirleri arasındaki ilişki etkin maliye politikalarının uygulanması noktasında önem taşımaktadır. Özellikle değişkenler arasındaki ilişki bütçe açıklarının giderilmesi için önem taşımakta ve politika yapıcılar açısından yol gösterici olmaktadır. Kamu harcamaları ile vergi gelirleri ilişkisinin ampirik birçok çalışmada incelendiği ve ilişkinin yönünün farklı hipotezler ile açıklandığı görülmektedir. Bu hipotezler ışığında çalışmada 2006:Q1 ve 2022:Q2 dönemleri arası Türkiye ekonomisi için vergi gelirleri, kamu harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki incelenmektedir. Bu amaçla TÜİK veri tabanından dolaylı vergiler, dolaysız vergiler ve kamu harcamaları verileri elde edilmiştir. Bunun yanı sıra kontrol değişken olması amacı ile çalışmaya GSYH verisi de eklenmiştir. Ayrıca çalışmada kullanılan verilerin reel dönüşümünü gerçekleştirmek için IMF veri tabanından elde edilen GSYH deflatörü kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan verilerden tutarlı sonuçlar elde etmek amacı ile birim kök sınaması yapılmıştır. Verilerin tümünün birinci farkında durağan oldukları belirlenmiştir. Bu nedenle çalışmada veriler arasında eşbütünleşik ilişkiyi araştırmak için Johansen eşbütünleşme testi ve hata düzeltme modelinden faydalanılmıştır. Ayrıca veriler arasındaki nedenselliği belirlemek üzere Granger nedensellik testi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre kamu harcamaları ve GSYH’dan dolaylı vergilere doğru bir ilişki tespit edilmiştir. Granger nedensellik testi sonucuna bakıldığında kamu harcamalarından ve GSYH’dan hem dolaylı hem de dolaysız vergilere doğru bir nedensellik ilişkisi belirlenmiştir. 

The relationship between public expenditures and tax revenues is important for the implementation of effective fiscal policies. In particular, the relationship between the variables is important for eliminating budget deficits and provides guidance for policy makers. The relationship between public expenditures and tax revenues has been analyzed in many empirical studies and the direction of the relationship has been explained by different hypotheses. In light of these hypotheses, this study examines the relationship between tax revenues, public expenditures and economic growth for the Turkish economy between 2006:Q1 and 2022:Q2. For this purpose, data on indirect taxes, direct taxes and public expenditures are obtained from TUIK database. In addition, GDP data is also included in the study as a control variable. In addition, the GDP deflator obtained from the IMF database was used to realize the real conversion of the data used in the study. In order to obtain consistent results from the data used in the study, a unit root test was conducted. All of the data were found to be stationary in the first difference. Therefore, Johansen cointegration test and error correction model were used to investigate the cointegrated relationship between the data. In addition, Granger causality test was used to determine the causality between the data. According to the findings of the study, there is a relationship from public expenditures and GDP to indirect taxes. When the Granger causality test result is analyzed, a causality relationship was determined from public expenditures and GDP to both direct and indirect taxes.