Taşkın Yayılım Haritalarında Arazi Kullanım Türü Ve Yüzeysel Akış Etkilerinin Değerlendirilmesi: Malatya İli Örneği


Çırağ B., Fırat M.

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, cilt.25, sa.3, ss.222-236, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Dünya genelinde kentleşme artmaktadır ve buna bağlı olarak kentsel nüfus da artmaktadır. Hızlı kentsel nüfus artışının sonucu olarak yetersiz drenaj sistemleri nedeniyle taşkın yağışı durumunda, binaların bodrum katlarını su basması, ulaşım yollarının kapanması gibi can ve mal kaybına neden olabilecek hasarlar meydana gelmektedir. Bu çalışmada, Malatya ili için arazi kullanım türü ve sızma durumlarına bağlı üç farklı senaryo kapsamında taşkın yayılım haritaları oluşturulmuştur. Bu senaryolar, modelde; arazi kullanım türünün olmadığı, arazi kullanım türünün olduğu ve arazi kullanım türü ile yüzeysel akış değerlerinin birlikte olduğu durumuna dayanmaktadır. Çalışmanın, hidrolojik veya hidrodinamik modellerde arazi kullanımı ve yüzeysel akış verilerinin kullanımı hakkında detaylar sunması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, InfoWorks ICM yazılımı kullanılarak oluşturulan modeller, model doğruluğunu arttırması için sayısal yükseklik modeli, bina konum verileri, arazi kullanım türü ve gelecekte meydana gelebilecek yağış yükseklikleri verileriyle desteklenmiştir. Sonuçlar, arazi kullanım türü ile yüzeysel akış değerlerinin birlikte kullanıldığı modele dayalı senaryo da diğer iki senaryoya göre havza genelinde daha az akış kollarının oluştuğunu göstermiştir.

Urbanization is increasing worldwide, and the urban population is increasing accordingly. As a result of rapid urban population growth, in the event of flooding due to inadequate drainage systems, damages that may cause loss of life and property such as flooding of basements of buildings and closure of transportation roads occur. In this study, flood spreading maps were created for Malatya province within the scope of three different scenarios depending on the land use type and infiltration conditions. These scenarios, in the model; it is based on the situation where there is no land use type, there is a land use type, and the land use type and runoff values are together. The study is intended to provide details on the use of land use and runoff data in hydrological or hydrodynamic models. In this context, the models created using the InfoWorks ICM software are supported by the digital elevation model, building location data, land use type and future precipitation heights to increase the model accuracy. The results showed that in the scenario based on the model, in which land use type and runoff values are used together, less flow occurs throughout the basin compared to the other two scenarios.