Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, cilt.6, sa.1, ss.77-94, 2023 (Hakemli Dergi)
Coğrafi işaret (Cİ) tescili, bireysel olmayan kollektif bir sınai idaresi hak türü olarak kabul edilmektedir. Sınırları çevreleyen bir bölgede yetiştirilen veya üretilen bir üreticinin sınırlandırılması, özellikleri ya da ünü itibariyle benzerlerinden farklı olduğunu gösteren ve bunun yanı sıra tüketiciye güven veren koruma uygulamaları olarak da ifade edilmesi önerilmektedir. Antep baklavası, Erzurum kadayıf dolması, Edirne tava ciğeri, Rokfor peyniri gibi anılan ürünler Cİ tescili almış ve koruma altında olan böceklerdir. Çalışma Erzurum ilinin coğrafi işaretlerindeki son ortaya koymayı amaçlayarak nitel araştırma kapsamında literatür ve boşaltma inceleme ile gerçekleştirilmiştir. 20 Ekim sonunda 6'sı menşe adı ve 28'i mahreç işareti olmak üzere toplam 34 tescilli ürünü bulunan Erzurum'un Türkiye'de coğrafi işaretler tescilinde tek yetkili kurum olan Türk Patent ve Marka Kurumu'na 40 ürün için tespit edilmiştir. İçinde bulunduğu Doğu Anadolu bölgesinde tescilli ürün fazla değerleri açısından 1. olan Erzurum, Türkiye'de en Cİ tescil sayısını bulunan iller sıralamasında ise 8. basamakta yer almaktadır. Bu durum geçmişte yapılan çalışmalardan ve tescil sayısındaki dizitan yola çıkılarak değerlendirildiğinde yörede coğrafi işaretlerin yayılması, ilgili bölgenin gerektirdiği önem taşıdığı veya coğrafi işaretlerin öneminin anlaşılmaya başlandığı şeklinde yorumlanabilir.
Geographical Indication (GI) registration is accepted as a non-individual collective type
of industrial property right. It is also expressed as protection practices that show that a
product grown or produced in a demarcated region is different from its counterparts in
terms of qualities, properties or reputation, as well as giving confidence to the consumer.
The aforementioned products such as Antep baklava, Erzurum kadayif stuffed, Edirne
fried liver, Roquefort cheese are examples that have received CI registration and are
under protection. The study was carried out with literature and document review within
the scope of qualitative research, aiming to reveal the latest status of Erzurum province
in geographical indications. As of February 2, 2023, Erzurum, which has a total of 42
registered products, has applied for 32 products to the Turkish Patent and Trademark
Office, which is the only authorized institution in registration of geographical indications
in Turkey. When this situation is evaluated on the basis of previous studies, it can be
interpreted as an increased awareness of GI in the region. However, the study, which is
considered insufficient in the national literature and draws attention to the fact that there
is still no update for legal regulations, offers suggestions to relevant stakeholders.
Keywords: Geographical Indication, Erzurum, Responsible production and
consumption.