Gazi Kitabevi, Ankara, 2023
Amaç: Bu çalışmada; farklı spor dallarındaki kadın sporcuların
dinlenik durumdaki hormonal ve biyokimyasal parametrelerinin
incelenmesi amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot: Çalışmaya futbol, hentbol, voleybol dallarıyla
ilgilenen ve sedanter yaşam tarzına sahip, benzer sosyo demografik
özellikler gösteren toplam 60 kadın dâhil edilmiştir. Katılımcılar 15
kişiden oluşan dört gruba bölünmüştür. Sporculardan oluşan
gruplardan sezonun bitiminden en az iki hafta sonra ve tüm
katılımcılardan düzenli menstüral siklusun 21. Gününde kan örnekleri
alınmıştır. Alınan kan örneklerinden; Tiroid Sitimulan Hormon
(TSH), Luteinizan Hormon (LH), Follicle Stimulating Hormon (FSH),
Östradiol (E2), Growth (GH), progesteron ve testesteron hormanal
düzey olarak; glukoz, üre, kreatin, Glomerular Filtration Rate (GFR),
albumin, ürik asit, total kalsiyum, fosfor, sodyum ve potasyum ise
biyokimyasal düzey olarak incelenmiştir. Çalışmada parametrik test
varsayımlarını sağladığından dolayı gruplar arasında hormon
değerlerinin mukayese edilmesinde tek yönlü varyans analizi
kullanılmıştır.
Bulgular: Kadın futbolcuların sedanter gruba göre FSH ve
testosteron düzeylerinin anlamlı derecede daha yüksek olduğu tespit
edilmiştir (p<0.05). Futbol grubundaki kadınların FSH ve testesteron
düzeyleri her ne kadar hentbol ve voleybol gruplarına göre daha
yüksek olsa da bu farklılık istatistiksel açıdan anlamlı değildir
(p>0.05). Çalışma kapsamında değerlendirilen diğer hormon ve
biyokimyasal test sonuçlarında gruplar arasında istatistiksel açıdan
anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05).
vi
Sonuç: Kadın futbolcularda serum testosteron ve FSH düzeylerinin
sedanter kadınlara göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu
araştırmanın sonuçları; futbolun kadınlarda bazı hormonlar üzerinde
değişikliğe sebep olabileceğini, bu hormonların genel sağlığı olumsuz
etkilememesi için düzenli aralıklarla izlenmesi gerektiğini ortaya
koymaktadır