Akademik Veri Yönetim Sistemi
9. Türkiye EKMUD Bilimsel Kongresi, Türkiye, 20 Mayıs 2021
Giriş: Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) pandemisinin tıp öğrencileri
üzerindeki etkileri ve onların psikolojik ihtiyaçları hakkındaki çalışmalar
sınırlıdır. Ancak, pandeminin tıp eğitimi üzerine derin etkileri olduğu
muhakkaktır. Geleceğin doktorları olan tıp öğrencileri bir yandan
pandeminin psikolojik etkileri ile başa çıkmaya çalışırken, diğer yandan
uzaktan eğitime adapte olmaya çalıştılar. Uygulamalı eğitimler ve mesleksel
beceri eğitimleri tümüyle aksadı. Üstelik tıp öğrencilerinin eğiticileri
pandemi ile en ön hatta savaşan ve kendileri de psikolojik olarak etkilenmiş
olan doktorlardı. Bu çalışmada COVID-19 pandemisinin tıp öğrencileri
üzerindeki psikolojik etkilerinin araştırılması, ön safta çalışma ile ilgili
tutumlarının belirlenmesi ve pandemi döneminde yapılan uzaktan eğitimle
ilgili görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Gereç ve Yöntem: Yedi yüz yirmi iki gönüllü preklinik tıp öğrencisi
ile kesitsel bir çalışma yapıldı. Veriler 20 Aralık-27 Aralık 2020 tarihleri
arasında çevrimiçi bir anket yoluyla toplandı. Veri toplama aracı olarak
sosyo-demografik özellikler, uzaktan eğitimle ilgili görüşler ve ön safta
çalışmakla ilgili tutumların sorulduğu bir bilgi formu, revize olayların etkisi
ve uykusuzluk şiddeti indeksleri kullanıldı. Veri analizinde SPSS 25.0 (SPSS
Inc., Chicago, IL, USA) programı kullanıldı.
Bulgular: Öğrencilerin ortalama yaşı 20,777±1,6950, 393’ü (%54,4)
kadındı. Altı yüz doksan dokuzu (%96,8) eğitimleri konusunda kaygılı idi.
Post-travmatik stress (PTSD) ve uykusuzluk prevalansı sırasıyla %25,1 ve
%23,6 bulundu. PTSD ile uykusuzluk arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı
(χ2=0,052, p=0,819). PTSD oranı kadınlarda erkeklere göre (χ2=3,916,
p=0,048), çevresinde COVID-19 geçiren biri olanlarda olmayanlara göre
(χ2=12,798, p<0,001), yakınlarına COVID-19 bulaşma korkusu fazla
olanlarda az olanlara ve olmayanlara göre (χ2=34,463, p<0,001), COVID-
19 ile ilgili haberleri sosyal medyadan takip edenlerde etmeyenlere
göre (χ2=8,250, p=0,004), eğitiminin aksaması ile ilgili kaygı düzeyi
fazla olanlarda az olanlara ve olmayanlara göre (χ2=42,147, p<0,001)
anlamlı şekilde yüksekti. Uzaktan derslerin kötü olduğunu düşünenlerde
(χ2=17,340, p<0,007), internet bağlantı ve kota problemi yaşayanlarda
(sırasıyla χ2=14,213, p<0,001 ve χ2=7,249, p=0,007) PTSD anlamlı şekilde
daha yüksekti. Öğrencilerin Uzaktan eğitimle ilgili görüşleri Tablo 1’de, ön
saflarda çalışmakla ilgili görüşleri Şekil 1’de sunuldu.
Sonuç: Öğrenciler pandeminin psikolojik etkilerini yaşamakta, eğitimlerinin
aksaması ile ilgili kaygılanmaktadır. Yarının doktorları olan öğrencilerimizi
gelecek pandemilere hazırlarken, psikolojik etkilerin de farkında olmalı, ruh
sağlıkları için acil ve uzun vadeli iyileştirici müdahaleleri hayata geçirmeliyiz.
Anahtar Kelimeler: COVID-19, tıp öğrencisi, tıp eğitim, uzaktan eğitim,
olayların etkisi, uykusuzluk