Siegfried Lenz’ in Trümmerliteratur ”Yıkıntı Edebiyatı ” Örneği Olarak ’Almanca Dersi’ Romanı


Kayğın Ş.

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, sa.57, ss.17-26, 2016 (Hakemli Dergi)

Özet

Savaş sonrası Alman yazınının Yıkıntı Edebiyatı (Trümmerliteratur) olarak söz konusu edilen dönemin önemli temsilcilerinden olan Siegfried Lenz, “Almanca Dersi” romanını 1960’lı yıllarda kaleme almıştır. “Almanca Dersi” İkinci Dünya Savaşı sonrası Alman yazınını yansıtan önemli bir yapıttır. Yazarın başyapıtı olarak bilinen bu roman Almanya’da uzun yıllar ders kitabı olarak okutulmuş ve Alman yazınında önemli bir başarıyı elde etmiştir. Bu çalışmada, Nazilerin İkinci Dünya Savaşı sonrasında savaş suçları mahkemelerinde ‘sadece görevlerini yaptıkları’ yönündeki söylemleri ve ‘görev tutkusu’ ile ilgili yaptıkları savunmaları savaşın izlerinin sürülmesi bağlamında irdelenmektedir. Ayrıca nasyonal sosyalizm döneminde uygulanan resim yasağının gereklerini yerine getirmek için çabalayan bir baba ile onun yaptıklarını onaylamayan oğlu Siggi’nin öyküsü anlatılır; Siggi’nin ‘görev tutkusu’ konulu kompozisyon ödevini yazmadığı için ıslahevine gönderilmesi ile başlayan roman ressam Max Ludwig Nansen’in denetlenmesi çerçevesinde kurgulanmıştır. Son olarak bu dönemin en baskın kavramlarından olan “sadakat anlayışı” savaşın gerçekleriyle ilişkilendirilirken olay örgüsü boyunca yapılan çeşitli göndermeler nasyonal sosyalizmi çağrıştırması bakımından ele alınmıştır.