Akademik Veri Yönetim Sistemi
International Research in Health Sciences-II, Enes Karaman, Editör, özgür yayınları, Gaziantep, ss.149-159, 2023
Özet
Tüberküloz, son 2 yılda %14 artışla 2021 yılında tahminen 1,6 milyon insanın
ölümüne yol açarak dünyanın önde gelen bulaşıcı hastalığı olmaya devam
etmektedir. Son iki yıldaki TB ve çoklu ilaca dirençli (ÇİD-TB) vakalarının
sayısındaki bu artış, COVID-19 pandemisinin tüberküloz üzerindeki derin
etkisini de yansıtmaktadır. M. tuberculosis’de artan ilaç direnci insidansı,
mevcut antibiyotiklerin etkinliğini azalttı ve bu hastalıkla mücadele çabalarını
karmaşık hale getirdi. Günümüzde yalnızca yeni ilaçların geliştirilmesine
değil aynı zamanda, tedavi başarısını artırmak ve antibiyotik direncinin daha
fazla yayılmasını önlemek için optimize edilmiş ilaç kombinasyonlarının
belirlenmesine de acilen ihtiyaç vardır.
Son 10 yıl içerisinde MDR/XDR tadavisine eklenen üç yeni ilaç (bedaquilin,
delamanid ve pretomanid) ve yeniden tasarlan iki yeni ilaç (linezolid
ve klofazimin) hastaların tedavisi için umut ışığıdır. Ancak bu ilaçların
kombinasyonları ve uygun dozları için çalışmalar devam etmektedir. Ayrıca
toksisitesi düşük, etkili ve tamemen oral kullanımlı yeni ilaç hedefleri (GyrA/B,
ATP sentaz, QcrB, DprE1, FadD32, Pks13 ve MmpL3) için hayvan deneyleri
ile preklinik çalışmalar dünyanın bir çok ülkesinde yürütülmekte ve sonuçlar
bilim dünyası ile paylaşılmaktadır.