Akademik Veri Yönetim Sistemi
13th International Zeugma Congress on Scientific Research, Gaziantep, Türkiye, 24 - 26 Şubat 2025, ss.24-37, (Tam Metin Bildiri)
Türkiye'nin
jeopolitik konumu ve tarihsel derinliği, onu Asya, Avrupa ve Orta Doğu arasında
stratejik bir köprü haline getirirken, kamu yönetimi reformları açısından da
küresel ve bölgesel dinamiklerin kesişim noktasına yerleştirmektedir. Osmanlı
İmparatorluğu’ndan Cumhuriyet’e uzanan modernleşme çabaları, 20. yüzyılın
ikinci yarısından itibaren uluslararası örgütlerin etkisiyle yeni bir boyut
kazanmıştır. Bu bağlamda Birleşmiş Milletler (BM), Dünya Bankası, Uluslararası
Para Fonu (IMF) ve Avrupa Birliği (AB) gibi kuruluşlar, Türkiye’nin kamu
yönetimi paradigmalarını doğrudan veya dolaylı olarak dönüştürmüştür.
Bu çalışma,
Türkiye’de kamu yönetiminin tarihsel dönüşümünde uluslararası örgütlerin rolünü
sistematik bir şekilde analiz etmeyi ve bu etkileşimin hangi kamu yönetimi
yaklaşımları çerçevesinde şekillendiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu
analizler hem uluslararası literatürdeki tartışmaları hem de Türkiye’ye özgü
dinamikleri dikkate alarak, Türkiye’nin uluslararası örgütlerle ilişkisinin
çift yönlü doğasını vurgulamaktadır. Dış baskıların yanı sıra yerel aktörlerin
reform süreçlerindeki rolü incelenerek, Türkiye’nin bu kuruluşlarla ilişkisinin
kimi zaman uyum sağlama, kimi zaman direnç gösterme ve kimi zaman da hibrit
modeller geliştirme şeklinde tezahür ettiği belirtilmektedir. Makale, uluslararası
örgütlerle işbirliğinin artırılmasının ve bu kuruluşların standartlarının
benimsenmesinin önemine vurgu yaparak, Türkiye’de daha etkin, hesap verebilir
ve katılımcı bir kamu yönetimi yapısının oluşturulmasına katkı sağlamayı
hedeflemektedir.
Özellikle IMF gibi
kuruluşların etkisiyle Türkiye, çeşitli dönemlerde mali destek almış ve bu
süreç, kamu maliyesi ile kamu yönetimi reformları üzerinde önemli değişimlere
yol açmıştır. 1980 sonrası dönemde uygulanan yapısal uyum programları, kamu
yönetiminde köklü dönüşümleri beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda makale,
IMF’nin Türkiye’nin kamu yönetimi teşkilatı üzerindeki etkilerini detaylı bir
şekilde analiz ederek, ekonomik istikrar programlarının ve kamu maliyesi
politikalarının kamu yönetimi üzerindeki yansımalarını değerlendirmektedir.
Bu çalışmanın temel
amacı, Türkiye’de kamu yönetiminin tarihsel dönüşümünde uluslararası örgütlerin
(BM, Dünya Bankası, IMF, AB vb.) oynadığı rolü sistematik bir şekilde incelemek
ve bu etkileşimin, geleneksel bürokratik modelden Yeni Kamu İşletmeciliği ve
yönetişime geçiş gibi yaklaşımlar çerçevesinde nasıl şekillendiğini ortaya
koymaktır. Çalışma, uluslararası örgütlerin Türkiye’nin kamu yönetimi
paradigmalarına etkisini ve Türkiye’nin bu etkilere nasıl yanıt verdiğini
değerlendirerek, daha etkin, hesap verebilir ve katılımcı bir kamu yönetimi
yapısının inşasına katkı sunmayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kamu Yönetimi, Türkiye, Birleşmiş
Milletler, Dünya Bankası, Avrupa Birliği, IMF
Turkey’s geopolitical position and historical depth establish it as a strategic bridge between Asia, Europe, and the Middle East, situating it at the intersection of global and regional dynamics in public administration reforms. Modernization efforts, extending from the Ottoman Empire to the Republic, have evolved significantly, particularly under the influence of international organizations since the second half of the 20th century. Institutions such as the United Nations (UN), the World Bank, the International Monetary Fund (IMF), and the European Union (EU) have directly or indirectly shaped Turkey’s public administration paradigms.
This study systematically analyzes the role of international organizations in the historical transformation of Turkey’s public administration and examines the theoretical frameworks that define this interaction. By considering both international debates and Turkey’s domestic dynamics, the study highlights the bidirectional nature of Turkey’s relationship with these organizations. Beyond external pressures, the role of domestic actors in the reform process is also explored, illustrating that Turkey’s engagement with international organizations has taken various forms, including adaptation, resistance, and the development of hybrid models. The study underscores the importance of strengthening cooperation with international organizations and adopting their governance standards to establish a more effective, accountable, and participatory public administration structure.
Turkey has periodically received financial support from organizations such as the IMF, leading to significant shifts in public finance and administrative reforms. Structural adjustment programs implemented after the 1980s triggered profound transformations in public administration. This article examines in detail the IMF’s influence on Turkey’s administrative organization and assesses the implications of economic stability programs and public finance policies on governance structures.
The primary objective of this study is to systematically explore the role of international organizations (UN, World Bank, IMF, EU, etc.) in shaping Turkey’s public administration and to analyze this transformation through frameworks such as the transition from the traditional bureaucratic model to New Public Management (NPM) and governance. By evaluating how Turkey responds to external influences, the study aims to contribute to the development of a more efficient, transparent, and participatory public administration system.
Keywords: Public Administration, Türkiye, United Nations, World Bank, European Union, IMF