Dilenciliğin Kamusal Alandan Sosyal Medya Platformlarına Taşınması: Tiktok Dilenciliği


Creative Commons License

Korkut Y., Salgar Öztürk N.

II. İletişim Bilimleri ve İnternet Enstitüsü Lisansüstü Öğrenciler Araştırma Kongresi , İstanbul, Türkiye, 20 - 21 Ocak 2023, sa.71, ss.211-223

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.211-223
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yoksulluk, göç, kentleşme gibi birçok konu etrafında ele alınan dilencilik olgusu geçmişten günümüze her toplumda var olan, birbirine benzer davranışlar sergilese de her toplumun kendine özgü kültürel yapısına göre farklılaşmaktadır. Dilenci; başkalarına el açan, geçimini dilenerek sağlayan, yokluktan yoksulluktan sürekli yakınan, bir şeyi arsızca ve ısrarla isteyen ve yoksul olmadığı halde kendisini yoksul gibi göstererek ihtiyaç duyduğu her şeyi elde etmek için dilenmeyi kendine hayat tarzı olarak benimsemiş ve ekonomik olarak durumu iyi olanlardan söz ya da davranışlarla para ve eşya isteyen kişiler olarak tanımlanmaktadır. Dilencilerin yaptıkları bu eylem de dilencilik olarak bilinmektedir. Çalışmada modern zamanın gerçeği haline gelmiş olan dilencilik olgusunun gelişen internet teknolojisiyle birlikte kamusal alandan internet mecrasına taşınması ele alınmaktadır. Yeni medyanın sosyal platformları olan; TikTok, Instagram ve Youtube gibi canlı yayın yapılan platformlarında deli taklidi yaparak, ağlayarak veya sadece bağırarak izler kitleden hediye adı altında para talep edilmektedir. Sıradan insanın görünür olabilmek adına hiçbir içerik üretimi olmayan yayınlar ile sadece para kazanmak için insanlara yalvarmaları sanal dilenciliği ortaya çıkarmıştır. Hatta sanal dünyanın bu uygulamasına şöhretli insanlar da dâhil olmaya başlamıştır. Böylece e-dilencilik, internet dilenciliği veya sosyal medya dilenciliği gibi kavramlar ortaya çıkmıştır. Çalışmada Türkiye’de TikTok mecrasında yapılan canlı yayınlardan beş yayın basit rastgele örnekleme yöntem ile belirlenerek nitel içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Canlı yayınlar ve takipçilerin yaptığı yorumlar analiz edilmiş, sosyal ağlarla birlikte kamusal alana ait olan dilenciliğin internet ortamına taşındığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Dilencilik, Sosyal Medya Platformları, Tiktok Dilenciliği