1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı sonrasında imzalanan Berlin Antlaşmasıyla uluslararası bir boyut kazan Ermeni Meselesi, Osmanlı Hükümeti 'nin 1. Dünya Savaşı 'nda uyguladığı Sevk ve İskân Kanunu ile günümüze kadar gelen süreçte tam bir sorun boyutu kazanmıştır. Bundan sonra 1. Dünya Savaşı 'nda yaşanan olaylar, Türk-Ermeni ilişkileri tarihi açısından önemli bir dönüm noktası kabul edilerek "Sevk ve İskân Kanunu" ya da diğer bir adıyla "1915 Olayları", tartışmaların ana hareket noktası haline gelmiştir. Oysa Anadolu da Ermeni olaylarının en yoğun yaşandığı 1890-1909yılları arasındaki dönemdir. Ermeni komiteleri tarafından büyük-kiiçük isyanlar şeklinde meydana gelen bu dönem Ermeni olayları, Sevk ve İskân uygulamalarına giden süreçte büyük bir öneme sahip olmakla birlikte "1915 Olayları"nın en önemli sebebi oldukları unutulmamalıdır. Bu çalışmada Vilâyât-ı Şarkıyye olarak da adlandırılan Doğu Anadolu bölgesinin büyük bir bölümünü teşkil eden Erzurum. Bitlis ve Mamûretülaziz (Elâzığ) vilâyetlerinde 1890-1905 yılları arasında meydana gelen Ermeni olayları ve sonuçları incelenmiştir.
The Armenian Issue, which became internationalised with the signing of the Berlin Agreement following the 1877-1878 Ottoman-Russian War, has become an important problem till now especially after the Transfer and Settling Law began to be employed by the Ottoman Government during the World War 1. The events that happened during the World War I have been considered a significant turning point in terms of the history of Turkish-Armenian relations, and The Transfer and Settling Law, or the Events of 1915, has been the main point of debates around this issue. However, the period when the Armenian-based events mostly took place was the period between 1890 and 1909. Although the events of this period, which took the form of small and big revolts by the Armenian committees, have significance in the process that resulted in the employment of The Transfer and Settling Law, it must be remembered that they were the main reasons for the Events of 1915. This study is intended to examine the Armenian events that happened between 1H90 and 1905 in the three of the so-called Eastern Cities, Erzurum, Bitlis and Mauretiilaziz, which constituted the great part of the Eastern Anatolian Region, and their consequences.
