TRT Akademi, cilt.8, sa.17, ss.82-103, 2023 (Hakemli Dergi)
Sanal gerçeklik, kullanıcılarına kurgusal ve sentetik bir deneyim sunan teknoloji odaklı
sistemdir. Sanal gerçeklikteki simülasyona dayalı deneyim, duyusal uyarım sistemleri ile simüle
edilen gerçekmiş algısı yaratmaya yönelik yanıltıcı ve/veya kurgusal bir yapıda yaşanmaktadır.
Bu kurgusal yapıda simülasyonu oluşturmak ve verileri iletmek üzere çeşitli ekran türleri
kullanılırken, kullanıcı eylemlerini algılamak için sensörler, işlemek ve görüntü çıktısını
oluşturmak için de bilgisayar altyapısı kullanılmaktadır. Geliştiriciler, sanal deneyimlerin
simülasyonunda sanal “dünyalar” veya “ortamlar” olarak adlandırılan, uzamsal olarak organize
edilmiş hesaplama nesneleri kullanmakta ve bilgisayar modelleri oluşturmaktadırlar. Bu
sistemde sanal ortama giriş araçları arasında monitör, duyarlı eldiven ve göz izleme aparatları
gibi çok sayıda duyusal veri izleme ve görüntüleme sisteminden yararlanılmaktadır. Bu
çalışmada, teknolojinin sanal ortam oluşturma ve bu ortamda gerçeklik kurgusu geliştirme
amaçlı kullanımının bilimkurgu sinema örneği üzerinden ele alındığı “Suretler” filmi, senaryosu,
olay örgüsü, karakterler ve yaşam pratikleri ile teknoloji kullanımına dönük örneklerin
sunumu, içerik çözümlemesi yoluyla analiz edilmiştir. Sanal gerçekliğin sinemada ele alınması
ve teknolojinin geleceğine dair toplumsal yaşam pratikleri üzerindeki etkisinin vurgulanması
bağlamında inceleme konusu olarak seçilen film, senaryo, kurgu, hareket, sanal gerçeklik giriş
ekipmanları gibi teknik ve anlatıya dair unsurlarıyla incelenmiştir. Sinemanın, gelecek önermesi
ve vizyonunu ortaya koyan bir araç misyonu üstlenmesi, konunun bu bağlamda ele alınmasını
gerekli kılmıştır. Analiz sonucunda senaryo, kurgu, çekim teknikleri ve anlatı boyutlarında
teknolojinin toplumsal yapı üzerinde kökten değişimler açığa çıkardığı vurgusu, bireylerin
teknoloji aracılığıyla yalnızlaştırıldığı ve yeni kontrol mekanizmalarının inşasının vurgulandığı
tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Sanal Gerçeklik, Gerçeklik Sistemleri, İnsan Merkezli Etkileşim Sinema,
Suretler Filmi
Virtual reality is a technology-driven system that offers its users a fictional and synthetic experience. The simulation-based experience in virtual reality is experienced in a misleading
and/or fictional structure to create the perception of reality simulated by sensory stimulation
systems. In this fictional structure, various screen types are used to create the simulation and
transmit the data, while sensors are used to detect user actions, and computer infrastructure
is used to process and generate the image output. Developers use spatially organized computational objects called virtual “worlds” or “environments” to simulate virtual experiences and
create computer models. In this system, many sensory data monitoring and display systems
such as monitors, sensitive gloves and eye tracking devices are used among the tools for entering the virtual environment. In this study, Surrogates, in which the use of technology for
creating a virtual environment and developing a reality fiction in this environment is handled
through the example of science fiction cinema, its scenario, plot, characters and life practices
and the presentation of examples of technology use were analyzed through content analysis.
In the context of addressing virtual reality in cinema and emphasizing the effect of technology
on social life practices regarding the future, the film, which was chosen as the subject of study,
was examined with its technical and narrative elements such as scenario, editing, movement,
virtual reality input equipment. The fact that cinema undertakes the mission of a tool that reveals the future proposition and vision necessitated the handling of the subject in this context.
As a result of the analysis, it has been determined that the emphasis on the radical changes in
the social structure of technology in scenario, editing, shooting techniques and narrative dimensions, the isolation of individuals through technology and the construction of new control
mechanisms are emphasized.
Keywords: Virtual Reality, Reality Systems, Human-Centered Interaction, Cinema, Surrogates
Film.