Türkiye’de Enerji Güvenliği Riskinin Belirleyicileri


Aktürk E., Gültekin S.

The 31 st TEA Conference on Economics , Muğla, Türkiye, 31 Ekim - 02 Kasım 2024, ss.217-218

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Muğla
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.217-218
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Enerji güvenliği son dönemde ulusal güvenlik meselesi haline gelmiş ve küresel ölçekte büyük önem kazanmıştır. Özellikle Ukrayna-Rusya savaşı ile beraber Rus gazının kesilme ihtimali enerjide dışa bağımlı ülkelerde büyük bir endişe oluşturmuştur. Bu dönemde Türkiye Rusya ile Avrupa ülkeleri arasında bir köprü görevi görerek Rus gazının Avrupa’ya taşınmasını sağlamışsa da bu durumun sürdürülebilirliği tartışmalıdır. Buna ek olarak Türkiye’nin güneyinde de sürekli olarak savaş ve istikrarsızlıklar devam etmektedir. Bu nedenle Türkiye gibi enerjide dışa bağımlı olan bir ülkenin enerji güvenliği tehlike altında kalmaktadır. Mevcut çalışma kapsamında Türkiye’nin enerji güvenliğini etkileyen makro ekonomik değişkenler incelenmiştir. Enerji güvenliğinin son dönemde oldukça sık konuşuluyor olması literatürde bu güvenliğin ölçülmesi amacıyla çeşitli yöntemler geliştirilmeye çalışılmasına neden olmuştur. ABD Ticaret Odası Küresel Enerji Enstitüsü bu amaç doğrultusunda küresel ölçekte enerji güvenliği risk endeksi puanları yayınlamaya başlamış ve alanda oluşan literatürde kullanımı son dönemde artmıştır. Mevcut çalışmada bu endeks kullanılmış ve 1980-2018 döneminde Türkiye’nin enerji güvenliğini etkileyen değişkenler incelenmiştir. Uygulanan ARDL analizi sonucunda şehirleşme ve tasarruf oranının enerji güvenliği riskini artırırken, ticaret, toplam harcamalar, TÜFE, FDI ve döviz kurunun düşürdüğü bulunmuştur. Bu aşamadan sonra aynı dönemde enerji güvenliğinin kişi başına düşen gelir üzerindeki etkileri incelenmiştir. Analiz sonucunda risk arttıkça kişi başına düşen gelirin düştüğü belirlenmiştir.