Akademik Veri Yönetim Sistemi
Idil Journal of Art and Language, cilt.8, sa.64, ss.1609-1623, 2019 (Hakemli Dergi)
Öz
Yaklaşık yüz elli yıldır toplumsal dönüşümlerin tartışmasız ana aktörü olan sanayileşme süreci, kentsel sorunları da tetikleyen önemli bir etkendir. Toplumsal ve kentsel dinamikleri belirleyen unsurların başında gelen bu süreç, kentsel büyüme, gelişme ve planlamayla ilgili önemli sorunların giderek artmasında göz ardı edilemez bir etkiye sahiptir. Sanayi öncesi kent ortamının sahip olduğu kentsel doku, değişen üretim teknikleriyle birlikte dönüşüm geçirmiş, “sanat yapıtı” niteliği taşıyan kentler, birer “ürün”e dönüşmüştür. Küresel bir etkide yayılım gösteren bu olumsuz dönüşüm, gündelik yaşamın içine sızmış, kentsel mekânda çirkinliğin, kitsch’in, uyumsuzluğun, çarpıklığın ve metalaşmanın ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Sanayi sonrası kentlerin bir tür rönesansa, planlı bir düşünce ve faaliyet süreciyle onarılmaya ihtiyaçları vardır. Kentleşme problemi; estetik, politik, mekânsal ve kültürel bir sarmalda tartışmaya açılabilir, tasarım ve çözüm süreçleri bu eksende yürütülebilir. Kentsel dokuyu oluşturma süreçlerinde ortaya çıkan problemlerin çözülebilme yollarından biri, kenti tekrar deneyimlenen bir “yapıt” a dönüştürebilme noktasında somut adımların atılmasıdır. Öncelikle Antik Yunandan beri süregelen kentsel mekân-sanat işbirliği geleneğine geri dönülmelidir. Bu bağlamda mekânsal üretimlerin planlanma süreçlerine çağdaş sanatın olanaklarından yararlanarak heykeli de dâhil etmek, kentsel dokuda fiziksel, sosyal, zihinsel ve tinsel mekânlar kurgulanabilme pratiklerine katkıda bulunabilir, sanayi sonrası kentsel dokuda oluşan bozulmaların onarılmasına yardımcı olabilir, problem gidermede ortak bir payda oluşturabilir.
Anahtar Kelimeler: Sanayileşme, kentleşme, sanat, mekân, heykel