INTERNATIONAL JOURNAL OF EDUCATIONAL RESEARCH, cilt.4, sa.2, ss.29-47, 2013 (Scopus)
Problem: Bu çalışmanın amacı, 1997 yılında Bryant ve Barnes tarafından geliştirilen ve orijinal adı “Attitude Toward Educational Measurement Inventory” olan “Eğitimde Ölçme ve Değerlendirmeye Yönelik Tutum Envanteri”nin Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını yapmaktır.
Yöntem: Araştırmada, ölçeğin dilsel eşdeğerlik, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları için üç farklı çalışma grubu ile çalışılmıştır. Üç çalışma grubu da 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi`nde öğrenim gören öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Envanter, ölçme ve değerlendirme dersi ile ilgili maddeler içerdiğinden çalışma gruplarının bu dersi almakta olan öğretmen adaylarından oluşmasına dikkat edilmiştir. Orijinal envanter, ilgi (relevance) 13 madde, duyuşsal (affective) 10 madde, ve ders (course) 8 madde olmak üzere üç faktör ve 31 maddeden oluşmaktadır. İlk aşamada envanterin dilsel eşdeğerlik çalışmaları yapılmıştır. Öncelikle envanterin İngilizce formu araştırmacı tarafından Türkçeye çevrilmiş, ardından yurt dışında lisansüstü eğitimini yapmış, alana ve her iki dile hakim 3 öğretim üyesi tarafından incelenmiş ve gerekli görülen düzeltmeler yapılmıştır. Daha sonra Türkçe form anlam ve gramer açısından incelenerek gerekli düzeltmeler yapılmış ve denemelik Türkçe form elde edilmiştir. Envanterin İngilizce ve Türkçe formları, İngilizce öğretmenliği programı I. öğretim 3. sınıfta öğrenim gören 80 öğretmen adayına üç hafta arayla uygulanmıştır. Envanterin yapı geçerliği açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmiştir.
Bulgular: Envanterin orijinal formu ile Türkçe formundan elde edilen puanlar arasındaki korelasyon katsayılarının .70 ile .93 arasında olduğu belirlenmiştir. Buna göre envanterde yer alan bütün maddeler için İngilizce ve Türkçe formların dilsel eşdeğerliğinin sağlandığı kabul edilmiştir. Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda toplam varyansın %47.4`ünü açıklayan ve maddelerinin tamamıyla orijinal formdaki alt boyutlarında yer aldığı 3 faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Ayrıca tüm maddelerin faktör yükleri .30'dan yüksek olduğu için envanterden herhangi bir maddenin çıkarılması gerekmemiştir. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre de ki-kare değerinin anlamlı olduğu ve ki-kare değerinin serbestlik derecesine oranının da kabul edilebilir değer aralığı olan 2 ve 3 arasında olduğu belirlenmiştir. Diğer uyum indekslerine ilişkin değerler incelendiğinde de hepsinin kabul edilebilir sınırlar içerisinde yer aldığı ve elde edilen bu sonuçlara göre model-veri uyumunun sağlandığı ve envanterin yapı geçerliğinin doğrulandığı sonucuna ulaşılmıştır. Envanterin test-tekrar test çalışmasından elde edilen bulgularına göre korelasyon katsayılarının üç alt boyut için sırasıyla .74, .71, ve .80 olduğu envanterin geneli içinde .78 olduğu hesaplanmıştır. Buna göre envanterin içerdiği boyutların ve envanterin genelinin, test-tekrar test yöntemiyle belirlenen güvenirlik katsayılarının yüksek olduğu ve dolayısıyla ölçeğin kararlı sonuçlar verdiği sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç ve Öneriler: Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarından elde edilen sonuçlara dayanarak envanterin Türkçeye uyarlanan formunun öğretmen adaylarının eğitimde ölçme ve değerlendirmeye yönelik tutumlarının belirlenmesinde geçerli ve güvenilir bir araç olarak kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Envanterin, öğretmen yetiştirme programlarında ölçme ve değerlendirme dersi alan öğretmen adaylarına dönemin başında uygulanması, öğretmen adaylarının derse karşı olumsuz tutumlarının belirlenmesi, öğretim elemanlarının bu duruma yönelik önlemler alması ve öğretim stratejileri geliştirmesi açısından önemli olabilir. Ayrıca envanter, öğretim elemanlarının verdikleri ölçme ve değerlendirme dersindeki öğretimin, öğretmen adaylarının eğitimde ölçme ve değerlendirmeye yönelik tutumlarını etkileyip etkilemediğine yönelik araştırmalarda da kullanılabilir.
The aim of the study is to adapt Attitude toward Educational Measurement Inventory (ATEMI) to Turkish and report the validity and reliability studies. Pre-service teachers (n= 490) enrolled in a measurement and evaluation course in the Atatürk University in Turkey completed ATEMI. Results of language equivalency showed that the correlation coefficients between Turkish and English forms ranged between .70 to .93. Results of exploratory factor analysis showed that the 31 items loaded on three factors. The total variance explained was 47.4% and factor loadings ranged between .31 to .83. Comfirmatory factor analyses indicated that a three factors structure of the ATEMI provided a good fit to the observed data. The internal consistency reliability coefficient of the scale was found as .92 and the test-retest reliability coefficient was found as .78. Based upon the results of the validity and reliability studies, it was determined that the adapted Turkish form of the inventory is a valid and reliable instrument that can be used to determine the attitudes of the pre-service teachers towards measurement and evaluation in education. As the inventory is applied on the pre-service teachers enrolled to “Measurement and Evaluation” course in teacher training programs in the beginning of the school term, it can be important for the instructors to determine the negative attitudes of the pre-service teachers towards the course and to take precautions and develop training strategies for this situation.