Uluslararası gelişim akademi dergisi-https://gelisimakademi.org/, cilt.1, sa.2, ss.11-27, 2023 (Hakemli Dergi)
Uluslararası Gelişim Akademi Dergisi Yıl: 2, Sayı: 2, Eylül 2023, | ISSN: 2979-9902 11
ÜÇ BOYUTLU SANAT
Yayına Geliş Tarihi: 03.07.2023 Yayınlanma Tarihi: 12.12.2023 Mustafa Bulat1 & Serap Bulat2
Özet
Üç boyutlu heykel sanatı, insanlar için sadece bir
estetik obje olmaktan öte, insanın duygularına hitap
eden, insanı var olduğu atmosferden geçmişe taşıyan,
sanat yapıtı içine çeken özelliğe sahiptir. İnsanoğlu
ile birlikte var olan üç boyutlu sanat, din kadar eski
bir oluşumdur. İnsanoğlunun sanat etkinlikleriyle
bilinmeyen, anlaşılmayan, bilinçaltına atılmış
korkulan fikirleri ele alarak, üç boyutlu yapının
plastik diliyle konuşup, plastik olarak bir yapı ortaya
koyar. Yaşamın içerisinde var olan bu davranış
biçimi, yaşamın özü olarak bize yansır. Mağra
döneminden itibaren yazının ortaya çıkmadığı
dönemde insan çizgiler, biçimler ve renklerle kendini
ifade etme yolunu keşfetmiştir. Başlangıçtan
günümüze, toplumsal yapılar içerisinde varlığını
devam ettiren ve bir ifade aracı olan sanat nesnesi,
belli süreçlerden geçmiş, bazen ilerleme yaşamış
yükselmiş, bazen de düşüş göstererek sürekliliğini
yine de devam ettirmeyi başarmıştır. İnsanoğlunun
yaratıcılığının en duyarlıklı dokusu oluşturan sanat,
hangi düzeyde olursa olsun, istenilen gelişme
boyutlarına erişebilmiştir. XX. yüzyıl başlarından
günümüze modern sanat akımları ve modern
sanatçılar, sanat yapıtlarının sadece maddi bir varlık
olmadığının aynı zamanda bir felsefesinin de
olduğuna inanmış ve bu doğrultuda yapıtlar
üretmişlerdir.
1 Sorumlu Yazar: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi,
Heykel Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye. mbulat@atauni.edu.tr
Üç boyutlu bir yapıyı teşkil eden heykelin kendisi,
belirli bir anlayış içinde bir araya getirilmiş form,
biçim, hacim, doku ve kompozisyondan meydana
gelmiş plastik kurgudan oluşturulmuş bir tasarımdır.
İnsan bir varlık olarak, o duyumlarından tümüyle
kaçan, duyusal ilgiler ve duyumlar yerine düşünce
süreçlerini soyutlayıcı kompozisyon elemanları
olarak kullanan bir sanat anlayışını tercih eder. Bu
durum, biçimsel yaklaşımla değer yargılarının ya da
beğenisel önceliklerin varlığı ile insanın kendini
görmek istediği ve dış kaynaklı nedenlerin içsel sorun
haline dönüştürülmesi de sorgulanabilir bir tutumdur.
XX. yüzyıl ve günümüz heykel sanatçısının
çalışmalarındaki anlayış, evrimleşerek değişikliğe
uğrayan düşünceler ve bu düşüncelerin kendi
içerisindeki zihinselliği maddeye yeni bir anlam
yüklemektedir. Bu birikimler bir sanatçının
yapıtlarında, sevinçler, hayaller ve düşünceler ile
birlikte, bilim ve tekniğin süzgecinden geçerek, tekrar
insanlığa armağan edilen bir yapıya kültüre, yani
sanat nesnesine dönüşmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sanat, estetik, heykel, hacim,
form, hareket, kompozisyon