Akademik Veri Yönetim Sistemi
IV.ULUSAL BİYOLOJİ EĞİTİMİ KONGRESİ, Ankara, Türkiye, 6 - 07 Ekim 2022, ss.109-110
Bu araştırmanın amacı 12. sınıf öğrencilerinin çoktan seçmeli biyoloji sorularını çözerken kullandıkları bilişsel ve üstbilişsel stratejilerin kaynaklarını tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmaya Erzurum ilinde bulunan bir Fen Lisesi ile altı Anadolu Lisesi’nin 12. sınıfında öğrenim 14 öğrenci katılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilere; ″Canlılarda Enerji Dönüşümleri”, “Bitki Biyolojisi”, “İnsan Fizyolojisi” ve “Hücre Bölünmeleri” üniteleriyle ilgili çoktan seçmeli biyoloji soruları çözdürülmüştür. Öğrencilerden soruları çözme süreçlerinde kullandıkları stratejilerin bilişsel ve üstbilişsel olup olmadığını belirlemek amacıyla sesli düşünme yapmaları istenmiş ve öğrencilerin sesli düşünme süreçleri video kaydına alınmıştır. Ayrıca öğrencilerin soruları çözerken kullandıkları stratejilerin bilişsel mi yoksa üstbilişsel mi olup olmadığını tekrar teyit etmek ve bu stratejilerin kaynaklarını (kimden, nasıl öğrendiklerini) belirlemek amacıyla her bir sorunun çözdürülmesinden sonra onlarla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Öğrencilerin çoktan seçmeli biyoloji sorularını çözme süreçlerine ilişkin gözlem kayıtları ile soruları çözme süreçleri sonrasında gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen verilerin çözümlemeleri yapılarak bu veriler analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; en yüksek puanlı Fen Lisesi ve yüksek puanlı Anadolu Liseleri’nde öğrenim gören ve soruları doğru yanıtlayan 12. sınıf öğrencilerinin çoktan seçmeli biyoloji sorularını çözerken kullandıkları bilişsel ve üstbilişsel stratejilerin kaynaklarının çoğunlukla kendileri, bazen de öğretmenlerinin olduğu şeklinde görüş bildirdikleri belirlenmiştir. Orta ve düşük puanlı Anadolu Liseleri’nde öğrenim gören ve soruları doğru yanıtlayan öğrencilerin kullandıkları bilişsel ve üstbilişsel stratejilerin kaynaklarının çoğunlukla öğretmen, nadiren kendileri, arkadaş ve ebeveynleri (anne, baba, abla vb.) olduğu; soruları yanlış yanıtlayan öğrencilerin kullandıkları bilişsel ve üstbilişsel stratejilerin kaynaklarının nadiren öğretmen, bazen arkadaş olduğu şeklinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir. Araştırmada orta ve düşük puanlı Anadolu Liseleri’nde öğrenim gören bazı öğrencilerin ise soruları çözemedikleri için bilişsel ve üstbilişsel strateji kullanmadıkları, dolayısıyla strateji kaynaklarının da olmadığı belirlenmiştir.