Akademik Veri Yönetim Sistemi
4. Uluslararası Gıda, Tarım ve Veteriner Bilimleri Kongresi, Van, Türkiye, 27 - 28 Mayıs 2022, ss.1-12
Daha öncesinde hayvanlarda sıklıkla görülen koronavirüsler son yıllarda insanlarda ölümlere neden
olabilen şiddetli akut solunum sendromu (SARS) ve COVID-19 hastalığı ile daha güncel hale gelmiştir.
Ülkemizde giderek artan kedi ve köpek sahipliği, ekonomik öneme sahip olan sığır besiciliği ve atçılık,
bu hayvanlarda koronavirüs enfeksiyonlarının tedavilerinin ve korunma yöntemlerinin bilinmesini
önemli hale getirmektedir. Koronavirüsler, klinik şiddeti subklinik ile ölümcül arasında değişen çeşitli
memeli konakçılarda solunum, enterik veya sistemik hastalıklara neden olabilen zarflı RNA virüslerdir.
Vahşi ve evcil kedilerde FİP (Kedilerin enfeksiyöz peritonitisi) hastalığına yol açan kedi koronavirüs
enfeksiyonu bulaşıcı ve ölümcül olup ciddi semptomlara yol açmaktadır. FIP hastalığı kedilerde kuru
ve ıslak olmak üzere iki formda görülür. Enfekte kedilerde yalnızca bir form veya her ikisinin
kombinasyonuna sahip klinik semptomlar bulunabilir. Köpeklerde koronavirüs enfeksiyonlarının köpek
enterik koronavirüsü (CCoV) ve köpek solunum koronavirüsü (CRCoV) olmak üzere iki türü vardır.
Enterik köpek koronavirüs enfeksiyonu dünya çapında köpeklerde yaygındır ve vahşi köpeklerde de
kaydedilmiştir. Köpek enterik koronavirüsü (CCoV) köpeklerde hafif bir gastroenterite neden olur.
Buzağılarda koronavirüs enfeksiyonları ülke ekonomisi için çok önemli olan buzağı ishallerine neden
olur. Tedavisi güç olan akut sarı renkte ishalle seyreden hastalık oluşturur. Ayrıca 5-13 aylık sığırlarda kış gribi de denilen pnömoni bulgularına sebep olur. Atlarda ise koronavirüs enfeksiyonlarının en yaygın
klinik belirtileri arasında iştah azalması, ateş ve letarji yer alır. Diğer belirtiler arasında hafif kolik ya da
yumuşak veya sulu dışkı gibi değişiklikler bulunur. Bu bildiri ile kedi, köpek, sığır ve atlarda yıllardır
var olan koronavirüs hastalıklarının etiyoloji, klinik semptomları, tedavileri ve korunma yöntemleri
hakkında bilgi verilecektir.
Coronaviruses, which were frequently seen in animals before, have become more current with severe
acute respiratory syndrome (SARS) and COVID-19 disease, which can cause death in humans in recent
years. Increasing ownership of cats and dogs in our country, cattle breeding and horse breeding, which
are of economic importance, make it important to know the treatments and prevention methods of
coronavirus infections in these animals. Coronaviruses are enveloped RNA viruses that can cause
respiratory, enteric, or systemic diseases in a variety of mammalian hosts with clinical severity ranging
from subclinical to fatal. Feline coronavirus infection, which causes FIP (Feline Infectious Peritonitis)
disease in wild and domestic cats, is contagious and fatal, causing severe symptoms. FIP disease occurs
in cats in two forms, dry and wet. Infected cats may have clinical symptoms with only one form or a
combination of both. There are two types of coronavirus infections in dogs, canine enteric coronavirus
(CCoV) and canine respiratory coronavirus (CRCoV). Canine enteric coronavirus infection is common
in dogs worldwide and has also been recorded in wild dogs. Canine enteric coronavirus (CCoV) causes
mild gastroenteritis in dogs. Coronavirus infections in calves cause calf diarrhea, which is very important
for the economy of the country. It causes an acute yellow diarrheal disease that is difficult to treat. It
also causes pneumonia findings, also called winter flu, in 5-13 month old cattle. In horses, the most
common clinical manifestations of coronavirus infections include decreased appetite, fever, and
lethargy. Other symptoms include mild colic or changes such as soft or watery stools. In this paper,
information will be given about the etiology, clinical symptoms, treatments and prevention methods of
coronavirus diseases that have existed in cats, dogs, cattle and horses for years.