Akademik Veri Yönetim Sistemi
International Eurasian Conference on Biological and Chemical Sciences (EurasianBioChem 2018), Ankara, Türkiye, 26 - 27 Nisan 2018, ss.485
Küçük bir soru? Yaşlanmak istermiyiz? Elbette hayır. Acaba Lokman Hekim “ölümsüzlük iksiri”ni
kaybetmeseydi bu süreç durdurulabilir miydi? Bilinmez ama organizmalar için önlenemez bir gidişattan
bahsetmekteyiz.Yine de geciktirebilmek için neler yapmalıyız? “Organik beslenmeliyiz”, “üç beyazdan
uzak durmalıyız” ya da “beslenmede sebze meyveyi daha ön plana çıkarmalıyız” gibi slogan cümleleri
ifade edebiliriz. Sunulan bu çalışmada yenilebilen bir mantar olan Lactarius indigo (mavi süt mantarı)’da
bulunan ve sekonder metabolit olan guazilen (Gua)’nin sürekli alımı ve doz aşımı canlılarda yaşlanmayı
tetikler mi? sorusuna cevap aranmıştır. Aynı zamanda böyle bir etki gözlenirse önlenebilir mi? Pleurotus
sajor-caju (yaprak mantarı/Pscsu) ve Pleurotus osteratus (kayın mantarı/Posu) mantarlarına ait su
ekstraktları da bu amaçla kullanılmıştır. Deneylerimizde model organizma olan Drosophila
melanogaster’in (OregonR) yabanıl soyuna ait 100♀ ve 100♂ birey farklı dozlarda Gua içeren
(25,50,100,200ppm) besiyerinde kronik olarak beslenmiştir. Haftada iki kez Gua içeren taze besiyerlerine
yaşayan bireyler aktarılarak en son birey ölünceye kadar aktarımlar sürdürülmüştür. Üç tekerrür ile elde
edilen sonuçlar Gua’nın çözücüsü olan %1’lik DMSO kontrol grubuna ait sonuçlarla karşılaştırılmıştır.
Kontrol grubunda ortalama ömür uzunluğu♀popülasyonunda48,83±1,95,♂popülasyonunda
48,30±2,22gündür.Bu değerler en düşük ve en yüksek Gua uygulama gruplarında(25-200ppm)♀♀’de
sırasıyla44,91±1,45’den 12,11±0,26’ya;♂♂’de ise44,70±1,22’den 11,44±0,21’e gerilemiştir(P<0,05).Bu
gerilemenin en etkili görüldüğü 200ppm Gua içeren besiyerine kendisi kadar (1:1v/v) Pscsu ve Posu
katılmıştır. Bir kezde ♀ ve ♂ bireyler bu besiyerlerinde kronik beslenmiş ve♀♀’de 200ppm
Gua’da12,11±0,26gün olan ortalama ömür uzunluğu Gua+Pscsu’da 21,93±0,62güne,
Gua+Posu’da21,83±0,66 güne ulaşmıştır. ♂♂’de ise bu değerler 200Gua’da11,44±0,21, Gua+Pscsu’da
19,05±0,46, Gua+Posu’da 18,75±0,39günolarak bulunmuştur(P<0,05). Muhtemelen hücresel düzeyde total
oksidan seviyesinde (TOS) Gua’nın sebep olduğu artış, Pscsu ve Posu ile bertaraf edilmiştir. Pleurotus
cinsine ait su ekstraktları ile hücrede total antioksidan kapasitesi (TAK) lehine olan artış ise ömür
uzunluğundaki artış ile kendisini göstermiştir diyebiliriz. Ancak TOS ve TAK düzeylerinin belirlenmesi
konusunda yeni çalışmalara ihtiyaç bulunduğunu da belirtmek gerekir.