Akademik Veri Yönetim Sistemi
Günümüz Dil, Edebiyat ve Kültür Araştırmalarında Kadın Temalı Eğilimler: Kuram-Yöntem-Teknikler, Türkiye, 26 Nisan 2024, ss.50, (Özet Bildiri)
Edebiyatın kökleri
olan masallar, karmaşık ve derin yapıları nedeniyle her zaman yeni
yorumlamalara olanak tanırlar. Bu durum özellikle kadın imajı için geçerlidir.
Masallardaki en yaygın/bilinen imaj kadının itaatkâr ve pasif olduğudur.
Düşmanca bir tavra karşı, aşırı pasif ve hoşgörülü olan kadın imajı, soluktur
ve ikili tavrıyla karşımıza çıkar; yardım etmek ve cezalandırmak, korumak ve
yok etmek, yaşam ve ölümün efendisi… Masallarda kadınların düşmanca bir ortama
karşı aşılamaz bir pasiflik ve hoşgörü içerisinde bulunduğuna hatta farklı
sosyal statülerde bulunduğuna tanık olunur. Sosyal bağlamda kadınlar, karakter
özelliklerinde, davranış kalıplarında ve dış görünüşlerinde birbirinden
farklılık gösterirler. Masallarda karakter olarak aktif, kararlı bir rol üstlenen
kadınlara rastlayabildiğimiz gibi, tam tersine de rastlayabiliriz. Farklı
biçimlerde ortaya çıkan kadınlar, ahlaki olarak da iyi ve kötü olarak
ayrılabilirler. Zamanının rollerini de
yansıtabilirler. Alt sınıftan ya da kırsal kesimden gelen kadın mütevazı iken,
asil kadınların talepkâr ve otoriter olduğu görülür. Grimm kardeşlerin
masallarına özellikle de kızlara yönelik olan masallara bakıldığında, 13-15 yaş
arasında olan kız karakterlerin olağanüstü durumlar yaşadığı görülebilir.
Cinsellik korkusundan, anne kız rekabetine varana dek olaylar masalın ana
noktasını oluşturur. Her zaman mutlu son ile bitmeyen masallarda, kızlar ve
kadınlar masal boyunca kahramanlara dönüşür. Bilinçli olarak sorunlu bir ortama
girerek, savaşırlar ve eylemi aktif olarak etkilerler. Burada çarpıcı olan,
karakterlerin güçlü bir şekilde gelişerek sonunda kaderlerini kendi ellerine
alan güçlü kadınlara dönüşmesidir. Bu kadınlar, kötü niyetli kayınvalideler ve
entrikacı üvey kız kardeşlerin kıskançlık, nefret ve aşağılamalarıyla karakterize
ettiği yeni çevrelerinde, eş, anne ve sevgili olarak geri dönmek için
cesaretle, içsel güçle ve çoğu zaman sihirli yeteneklerle savaşırlar. Biz de bu
çalışmada Grimm Kardeşler’in “Pamuk Prenses” adlı masalında var olan kadın
imajının nasıl olduğunu irdelemeye çalışacağız.
Anahtar Kelimeler: Grimm Kardeşler, Masal, Pamuk
Prenses, Kadın İmajı