Yoğun Bakım Ünitelerinde Gram-Negatif Bakteri İnfeksiyonlarında Çoklu İlaç Direnci ve Maliyet Analizi: Retrospektif Çalışma

Creative Commons License

ALAY H., YILMAZ S., KESMEZ CAN F.

Flora, cilt.26, sa.1, ss.142-150, 2021 (SCI-Expanded) identifier identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 26 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.5578/flora.20219915
  • Dergi Adı: Flora
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED), Emerging Sources Citation Index (ESCI), Scopus, Academic Search Premier, Agricultural & Environmental Science Database, Aquatic Science & Fisheries Abstracts (ASFA), BIOSIS, CAB Abstracts, Environment Index, Veterinary Science Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.142-150
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş: Çoklu ilaç direnci (ÇİD) olan patojenlere bağlı gram-negatif bakteri infeksiyonları yoğun bakım ünitelerinde yatan hastalar için önemli morbidite ve mortalite nedenidir. Ancak, ÇİD’e sahip patojenlerin neden olduğu hastane kaynaklı infeksiyonların ekonomik maliyetleri tam olarak anlaşılamamıştır. Bu çalışmada bir üçüncü basamak hastanenin erişkin yoğun bakım ünitelerinde takip edilmiş hastalarda gelişen gram-negatif bakteri infeksiyonlarından izole edilen patojenlerde ÇİD görülme sıklığı ve bunlardan kaynaklanan infeksiyonların hasta bakım maliyeti ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır.

Materyal ve Metod: Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinin yoğun bakım ünitelerinde 01.01.2016-31.03.2020 tarihleri arasında hastane infeksiyonu tanısı ile takip edilen ve ÇİD olan gram-negatif bakteri üremesi olan erişkin 296 hasta çalışma kapsamına alındı. Hasta bilgileri infeksiyon komitesi kayıtları üzerinden retrospektif olarak değerlendirildi. Üç ya da daha fazla antibiyotik grubundan en az birine karşı direnç tespit edilen hastalar ÇİD olarak kabul edildi. Hastaların ilaç, tıbbi hizmet ve antibiyotik maliyetleri hastane otomasyon sistemi kayıtlarından hesaplandı.

Bulgular: Çalışmaya 296 yoğun bakım hastası dahil edildi. Hastaların yaş ortalaması 63.9 ± 17.0 yıl ve %52’si (n= 154) erkekti. Vakaların hastanede ortalama yatış süresi 34.4 ± 30.5 gündü. Yoğun bakımda takip edilen hastaların %76’sı (n= 225) entübe ve %84.8’inde (n= 251) üriner kateter, %63.5’inde (n= 188) santral venöz kateter, %52.7’sinde (n= 156) nazogastrik sonda mevcuttu. Vakaların %81.4’ünde (n= 241) ilk epizodda saptanan patojenler ÇİD olan etkenlerdi. Yoğun bakım infeksiyonlarından en sık izole edilen patojen Acinetobacter türleri (%56.4) iken, en nadir olarak izole edilen patojenler ise Citrobacter (%0.7) türleri idi. Acinetobacter spp, Klebsiella spp. ve Escherichia coli’ye bağlı infeksiyonlardaki ÇİD varlığı anlamlı oranda yüksekti (p< 0.001). Çoklu ilaç direnci olan etkenlerle infekte olan hastaların toplam maliyet ortalaması 32954.4 ± 50124.2 TL idi ve ÇİD’si bulunmayan gruptan anlamlı düzeyde yüksekti (p= 0.015).

Sonuç: Çoklu ilaç dirençli gram-negatif bakteri infeksiyonları hem klinik açıdan hem de ekonomik açıdan oldukça önemlidir. Çoklu ilaç direnci olan gram-negatif bakteri infeksiyonları antibiyotik maliyetini, toplam maliyetleri ve YBÜ’nde kalış süresini artırmaktadır.