HEALTH SCIENCES RESEARCH PAPERS, İbrahim ÇALTEKİN,Melike ÇALTEKİN, Editör, Gece Kitaplığı Yayınevi, Ankara, ss.25-51, 2019
Bilimsel kurallara göre tasarlanmış
araştırmalarda ve biyolojik çalışmalarda kullanılan hayvanlara deney hayvanı
veya laboratuvar hayvanı denir. Daha çok bu hayvanların deney hayvanı olarak
tercih edilmelerinin sebeplerini; yetiştirme kolaylığı, karmaşık genetik
uygulamaların kolayca yapılabilmesi, gebelik süresinin kısa olması, seksüel
siklusun kısa olması, beslenme ve bakımlarının kolay olması, büyük bir
yetiştirme alanına ihtiyaç duyulmaması ve uzun yıllar kullanıldığı için bilgi
birikiminin yeterli olması şeklinde sıralayabiliriz. Uluslararası Laboratuvar
Hayvanları Komitesi’nin yaptığı çalışmaların sonucuna göre; bilginin ortaya
konulduğu ülkelerin çoğunda tercih edilen laboratuvar hayvanlarının % 40 –
80’ini farelerin oluşturduğu bildirilmiştir.
Laboratuvar hayvanları deneyde kullanılma
sıklığına göre; fare, sıçan= rat, tavşan olarak sıralanabilir.
Erkek üreme sistemi,
haploid erkek eşey hücresinin üretimi, beslenmesi ve depolanmasından; erkek
seks hormonlarının üretilmesi ve salgılanmasından sorumludur. Erkek üreme
sistemi organları; gonad hücrelerini sentezleyen ve androjenleri salgılayan
testislerden, bu hücreleri ileten akıtıcı kanallar (tubuli rekti, rete testis,
duktuli efferent, duktus epididimis, duktus deferens, duktus ejakulatorius ve
üretra) ve bu kanallara açılan yardımcı (eklenik) bezler (prostat bezi, seminal
vezikül ve bulboüretral (cowper) bezler) ve dış genital organ olan penisten
ibarettir.
Sonuç olarak, erkek üreme sistemi tüm
ögeleriyle birlikte hem üreme hem de kaliteli yaşam açısından önemi gözardı
edilemeyecek kadar büyüktür. Erkek üreme sisteminin laboratuvar hayvanları arasındaki
farklılık ve benzerliklerini ortaya koymaya çalışıldı ancak bu anlamda
ayrıntılı çalışmaların yeteri kadar olmadığı görüldü. Bu eksikliklere yönelik
ayrıntılı histolojik ve moleküler çalışmalar yapılabileceği düşünülmektedir.
Anahtar
kelimeler: Erkek Üreme Sistemi, Fare, Rat, Tavşan