Robert Nozick'in Adalet Teorisi: John Rawls'un Hakkaniyet Olarak Adaleti Karşısında Yetkilendirme Teorisi


Creative Commons License

Karataş T. D.

Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt.11, sa.1, ss.209-229, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 11 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Dergi Adı: Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.209-229
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Adalet kavramı ister hukuki ister felsefi ister sosyolojik açıdan ele alınsın, net bir tanımı yapılamayan ve sübjektif niteliğe sahip bir kavram olarak karşımıza çıkar. Buna bağlı olarak adalet kavramı her bir düşünür tarafından farklı bir şekilde ele alınır ve adalet ile neyin anlaşılması gerektiği sorusuna farklı cevaplar verilir. Söz konusu her bir farklı yaklaşım, adalet teorileri olarak somutlaşır. Adalet teorileri, çeşitli bakış açılarıyla, örneğin sosyalist bakış açısıyla veya liberal (klasik liberal veya neo-liberal) bakış açısıyla da ele alınabilir. Günümüzde neo-liberal yaklaşım çerçevesinde adalet kavramını ele alan düşünürlerin başında Robert Nozick gelir. Robert Nozick, temelde toplumsal işbirliğine ihtiyaç duyulmaksızın adaletin sağlanabileceğini, mülkiyet hakkının dağıtımında adaletin sağlanmasının yeterli olduğunu, dolayısıyla sınırlı (minimal) bir devletin meşru olabileceğini yetkilendirme teorisi adı altında öne sürer. Robert Nozick’in bu yaklaşımı, esas itibariyle John Rawls’un hakkaniyet olarak adalet teorisine getirdiği eleştiriler üzerine inşa edilmiştir. Bu çalışmada, Robert Nozick’in yetkilendirme teorisi altında adalet kavramına yönelik yaklaşımı, John Rawls’un hakkaniyet olarak adalet yaklaşımına yönelik getirdiği eleştiriler de göz önünde bulundurulmak suretiyle açıklanmaya, irdelenmeye ve değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Whether the concept of justice is handled from a legal, philosophical or sociological point of view, it appears as a subjective concept with no clear definition. Accordingly, the concept of justice is handled differently and different answers are given to the question of what should be understood by justice by each philosopher. Each different approach in question objectivises as theories of justice. Theories of justice can also be viewed from a variety of perspectives, for example, from a socialist perspective or from a liberal (classical liberal or neo-liberal) perspective. Today, Robert Nozick comes first among the philosopher who deal with the concept of justice within the framework of the neo-liberal approach. Robert Nozick basically argues that justice can be achieved without the need for social cooperation, that it is sufficient to provide justice in the distribution of property rights, therefore, a limited (minimal) state can be legitimate under the name of entitlement theory. Robert Nozick’s approach is essentially built on criticisms of John Rawls’ the theory of justice as fairness. In this study, Robert Nozick’s approach to the concept of justice under the entitlement theory has been tried to be explained, scrutinized and evaluated by taking in consideration criticisms of John Rawls’ the theory of justice as fairness.