Türkiye X. Tarla Bitkileri Kongresi, Konya, Türkiye, 10 - 13 Eylül 2013, cilt.1, ss.528-533
Bu araştırma, kuraklık ve poliaminlerden putresin hormonunun buğdayda tohum
çimlenmesi üzerine olan etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, tam şansa
bağlı deneme planına göre 4 tekrarlı olarak yürütülmüştür. Araştırmada materyal olarak
Pehlivan ekmeklik buğday çeşidinin tohumları kullanılmıştır. Sterilize edilen buğday
tohumları 4 farklı putresin konsantrasyonunda (0, 0.01, 0.1 ve 1 mM) oda sıcaklığında 24 saat
bekletildikten sonra PEG6000 ile oluşturulmuş 6 farklı ozmotik potansiyelde (0,-2,-4,-6,-8 ve
-10 bar) 16:8 saat ışık:karanlık fotoperyotta 20°C’de 10 gün süreyle kağıt üzerinde
çimlendirilmiştir. Bu süre sonunda çimlenme oranına (ÇO), ortalama çimlenme zamanına
(OÇZ), kök uzunluğuna (KU) ve sürgün uzunluğuna (SU) ait veriler elde edilmiştir. İncelenen
özellikler üzerine kuraklığın, putresinin ve bunlara ait interaksiyonun etkisi çok önemli
olmuştur. Araştırmada PEG6000’in konsatrasyonu, diğer bir ifadeyle kuraklığın şiddeti
artıkça çimlenme oranı, kök uzunluğu ve sürgün uzunluğu çok önemli derecede azalmış, buna
karşın ortalama çimlenme zamanı uzamıştır. Diğer taraftan, putresinin özellikle 1 mM’lık
dozu, PEG ile oluşturulan kuraklığın olumsuz etkilerini azaltmıştır. Diğer bir ifadeyle,
çimlenme oranını, kök ve sürgün uzunluğunu artırmış; çimlenme süresini ise kısaltmıştır.
Anahtar Kelimeler: Buğday, çimlenme, kuraklık ve putresin.
This research was carried out to evaluate the effect of drought and polyamines
putrescine hormone on seed germination of wheat (cv. Pehlivan). Seeds were primed with
four levels of putrescine (0.01, 0.1 and 1 mM and distilled water as control) for 24 hours at
room temperature, then kept in six levels PEG6000 osmotic potential (distilled water as
control, -2, -4, -6, -8 and -10 bar) medium for 16:8 h light: dark photoperiod and germinated
on paper medium at 20 °C for 10 days. Experiment was arranged as factorial in a completely
randomized design with four replications. At the end of this period, the germination rate
(GR), mean germination time (MGT), root length (RL) and shoot length (SL) data were
obtained. Analysis of variance indicated that putrescine, osmotic potential and their
interaction were significant. While PEG6000 concentration of the study, in other words, the
concentration of the drought increases as well, germination rate, root length and shoot length
were significantly decreased, on the other hand the mean germination time was increased. In
addition, putrescine particularly doses of 1 mM decreased the adverse effect of drought
created by PEG. In other words, it elevated the rate of germination, root and shoot length
lowered the mean duration of germination.