Akademik Veri Yönetim Sistemi
9th INTERNATIONAL CONGRESS ON ACCOUNTING AND FINANCE RESEARCH, Tokat, Türkiye, 29 Eylül - 01 Ekim 2022, ss.200-201
Ulusal veya uluslararası düzeyde yaşanan ekonomik problemler ticari bankaları etkilemekte ve finansal risk
düzeylerinin artmasına neden olabilmektedir. Enflasyon oranları, faiz oranları ve döviz kurları gibi makroekonomik
faktörler ile bankalardaki döviz kuru, faiz, kredi ve likidite riskleri gibi içsel faktörleri etkileyebilmekte ve mali
açıdan sıkıntılı hale getirebilmektedir.
Bankacılık sektöründe faiz, piyasa, kredi, bilanço dışı riskler, ülke riski, teknolojik ve operasyonel riskler, likidite
riski, iflas riski gibi risk durumları söz konusu olmaktadır. Bu çalışmada da ticari bankaların döviz kuru riski, faiz
riski, kredi riski ve likidite riski gibi faktörleri dikkate alınacaktır. Yaşanacak küresel finansal krizde bankaların bu
risk unsurlarının neden olacağı hasarlar göz önünde bulundurularak gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.
Dolayısıyla bu çalışmada Türkiye’ de faaliyet gösteren ticari bankaların risk unsurlarının makroekonomik faktörlerle
olan ilişkisinin değerlendirilmesinin literatüre önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Bu çalışmanın amacı; Ticari bankalardaki, makroekonomik faktörler ile finansal risk durumları arasındaki nedensellik
ilişkisini incelemektir. Bu çalışmada Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren 7 ticari banka için Toda yamamoto yöntemi
ile nedensellik testi yapılmıştır. Nedensellik testinin öncesinde serilerin durağanlık derecelerini tespit edebilmek
için ADF birim kök testi uygulanmıştır. 2011-2021 yıllarını kapsayan çalışmada makroekonomik değişkenlerden
bankaların finansal yapısını ilgilendiren oranlara doğru tek taraflı bir nedensellik ilişkisi araştırılmaktadır. Çalışmada
bankaların sermaye yeterlilik oranı, takipteki krediler oranı, likit aktif/toplam mevduat oranı ve net faiz marjı oranı
dikkate alınmıştır. Makroekonomik göstergeler ise TÜFE, ortalama fonlama maliyeti ve TÜFE bazlı reel efektif
döviz kurudur.
Çalışmanın sonucunda değişkenler arsında en fazla nedensellik ilişkisi ortalama fonlama maliyetinden net faiz
marjına doğru, TÜFE’den takipteki kredi oranına doğru, dövizden sermaye yeterlilik oranına doğru olan nedensellik
ilişkileridir. Çalışmada yer alan tüm değişkenler dikkate alındığında dövizin nedeni olduğu 13, Ortalama fonlama
maliyetinin nedeni olduğu 16, TÜFE’nin nedeni olduğu 13 banka olduğu tespit edilmiştir. Bu durumda bankalardaki
mikro değişkenler en çok ortalama fonlama maliyetinden etkilenmektedir. TÜFE ve Döviz kurları ise ikinci sırada
gelmektedir.