Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, sa.66, ss.539-559, 2019 (Hakemli Dergi)
Öz: Dokumacılık, insanlığın varoluşundan
günümüze kadar gelen bir süreçtir. Başlangıçta
insanoğlunun dış etkenlerden korunması ve
örtünme amacıyla yaptığı dokumacılık, giderek
bu ihtiyacın ötesine geçip bir sanat haline
dönüşmüştür. Ancak el dokumacılığı, batıda
meydana gelen sanayileşmeyle birlikte
Anadolu’da her alanda olduğu gibi dokumacılıkta
da etkisini göstermeye başlamış olup, yaşam
biçiminde görülen değişimle birlikte son
zamanlarda giderek yok olmaya yüz tutmuştur.
Dokumalar, yapıldığı bölgenin iklim şartları,
coğrafi şartlar, kullanılan malzeme, yaşam biçimi
ve kültürüne bağlı olarak farklılık göstermekte,
örneğin sıcak iklimin yaşandığı bir bölgede
pamuk, ipek, keten ipliği kullanılırken, soğuk
iklimi olan yerlerde yün ve kıl gibi iplikler
kullanılmaktadır.
Makalemizin konusunu, Doğu Karadeniz
bölgesinde yer alan Rize ve Bayburt illerinde
yapılan geleneksel dokumalar ile bunların teknik,
kullanılan malzeme, motif bakımından benzerlik
ve farklılıkları oluşturmaktadır. Rize’de feretiko
(Rize bezi) ile Bayburt’ta yapılan ehram dokuma
çalışmamızda yer vereceğimiz kumaş türüdür. İki
ilimizde yapılan bu dokumalar, birtakım
benzerlikleri olmasına rağmen iki farklı tekstil
ürününü meydana getirmektedir.