5. PERİTON DİYALİZİ GÜNCELLEME TOPLANTISI 2023, Ankara, Türkiye, 18 Mart 2023, cilt.1, ss.5-6
Giriş: Son
Dönem Böbrek Yetmezliği (SDBY) tanılı hastalara yaşamlarına en uygun düzeyde
devam ettirmelerini sağlamak amacıyla uygulanan renal replasman tedavileri (RRT);
periton diyalizi (PD), renal transplantasyon ve hemodiyalizdir (HD). Acil
başlangıçlı periton diyalizi (ABPD), genel olarak kateter yerleştirilmesinden
sonraki ilk 2 hafta içinde PD başlatılması olarak tanımlanabilir.
HD başlanan hastalarda giriş yolu problemleri hastaların
hemodiyalize devam etmesini engelleyecek düzeye gelebilmektedir. Bu durumda
diğer RRT yöntemlerinin seçimi zorunlu hale gelmektedir. Kalp-Damar Cerrahi
Kliniğinden HD giriş yolu sağlanamadığı bildirilen ve zorunlu olarak ABPD
yapılan 3 hastayı sunmak istedik.
Olgular:
46,60 ve
42 yaşlarında 3 kadın hasta. Hastalar; HD giriş yolu bulunamadığı için
kliniğimize sevk edildi. Fizik muayenelerinde; genel durumları orta, şuurları
açıktı. Bilateral akciğer bazallerinde krepitan ralleri mevcuttu. 3. hastada
+2, diğer hastalarda +1 bilateral pretibial ödem mevcuttu. Hastalara sırasıyla
5,8 ve 6 gündür HD yapılamıyordu. 1. ve 2. hastada hiperpotasemi ve 3. hastada
hipervolemi ve bulantı-kusma mevcuttu (Tablo-1). Hastalara periton diyaliz
kataterleri takıldıktan sonra hemen Aletli Periton Diyalizi (APD) başlandı. 1.
hastada katater yerinde sızıntı ve tünel enfeksiyonu, 2. ve 3. hastada katater yerinde
sızıntı komplikasyonları oldu (Figür-1). Hastalara düşük volümlü (500 ml), acil
diyaliz endikasyonu varlığı nedeniyle 12-14 saat devam eden ve eğitim almadıklarından
hemşire destekli APD ile periton diyalizine başlandı. Katater sızıntısı,
hipervolemi, üremik semptom, laboratuvar ve klinik durum gözetilerek dolum
hacmi ve APD saati takiplerde düzenlendi (Figür-1). Hastalara boş günlerde
eğitim verildi. Hastalar rutin protokolleri düzenlenerek taburcu edildi.
Tartışma:
ABPD; acil,
planlanmamış diyaliz ihtiyacı olan hastaların santral venöz kateter ile uygulanan
acil başlangıçlı HD’ye bir alternatif olarak sunulmaktadır. Uluslararası Periton Diyalizi Derneği'nin ve Avrupa En İyi
Uygulama Kılavuzlarının önerisi; PD’ye başlamadan önce, PD kateteri takıldıktan
sonra en az 2 hafta beklenmesini şeklindedir. Fakat HD’den zorunlu PD’ye geçen
ve üremik semptomları (hiperpotasemi, hipervolemi gibi) olan hastalarda bu süre
kısaltılmaktadır. Hastalarımızda RRF yoktu ve acil diyaliz endikasyonları
mevcuttu.
Çalışmalarda; ABPD’de konvansiyonel PD’ye göre katater
yerinde sızıntı riski dışında diğer komplikasyonlarda artış olmadığı
bildirilmiştir. Hastalarımızda; 1. hastada dolum volümünde artış, 2. hastada
başlangıç sonrası miminal ve 3. hastada mobilizasyon ve oturarak APD uygulaması
nedeniyle 9. günde katater yerinde sızıntı oldu.
ABPD başlangıç reçetesi için farklı öneriler ve
merkez deneyimleri mevcuttur. Genel görüş; 24-48 saatte, 750-1250 ml dolum
hacmi, 5-8 saaatlik süre ve 4-6 döngü şeklinde kabul görmüştür. Hastalarımızın
acil diyaliz endikasyonu olduğu için tedavileri hemen başlandı. Dolum hacmi
tedavi hemen başlandığı için azaltıldı ve APD süresi dolum hacmini azaltmak ve
yeterli diyaliz ve ultrafitrasyon sağlamak için uzatıldı.