MALZEME AKIŞ MALİYETİ MUHASEBESİ UYGULAMASI VE MUHASEBE SÜREÇLERİYLE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM YÖNETİMİ: BİR UN FABRİKASI ÖRNEĞİ


Albez A.

Disiplinlerarası Yaklaşımlarla Karbon Ayak İzi-I, MERHAN MUĞLU GÜNAY, Editör, EFE AKADEMİ YAYINCILIK, İstanbul, ss.7-28, 2025

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2025
  • Yayınevi: EFE AKADEMİ YAYINCILIK
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.7-28
  • Editörler: MERHAN MUĞLU GÜNAY, Editör
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, Malzeme Akış Maliyeti Muhasebesi çerçevesinde bir un fabrikasının üretim süreçlerindeki kaynak verimliliğini ve maliyet optimizasyon potansiyelini incelemektedir. ISO 14051, 14052 ve 14053 standartlarına dayanan Malzeme Akış Maliyeti Muhasebesi yaklaşımı, malzeme ve enerji akışlarının fiziksel ve parasal analizini entegre ederek sürdürülebilir üretim stratejilerinin geliştirilmesine olanak tanımaktadır.

Erzurum’daki 5.000 ton/yıl kapasiteli bir un fabrikasının Ağustos ayı verileri üzerinden yapılan analizlerde: Üretim sürecinde %3,47 atık, %24,03 kepek ve %72,5 un verimi kaydedilmiştir. 3.662.542 TL’lik üretim maliyetine karşılık 4.739.000 TL gelir elde edilerek %29,39 karlılık sağlanmıştır. Atık oranının %3’e, kepek oranının %23’e düşürülmesi durumunda karlılığın %31,32’ye çıkabileceği ve maliyet-gelir oranının %76,15’e gerileyebileceği öngörülmüştür.

Araştırma, Malzeme Akış Maliyeti Muhasebesinin kaynak verimliliği ve sürdürülebilirlik açısından önemini vurgulamakta; özellikle SKH 12, SKH 6 ve SKH 13 hedefleriyle uyumlu sonuçlar üretebileceğini ortaya koymaktadır. İşletmelere, atık minimizasyonu, enerji verimliliği ve yan ürün değerlendirme stratejileriyle operasyonel performanslarını iyileştirme önerisi sunulmaktadır.