Akademik Veri Yönetim Sistemi
EFİ2024 Uluslararası Ekonomi Finans ve İşletme Kongresi, Sivas, Türkiye, 23 - 25 Mayıs 2024, ss.345-351, (Tam Metin Bildiri)
İhracatın sürdürülebilirliği, kârlılığı, üretim ve istihdamı artırıp dış ticaret açığını azaltması daha fazla katma değer oluşturmasına
bağlıdır. Ancak ülkelerin sermaye birikimi, üretim ve teknolojik yapısı ve işgücünün niteliği nedeniyle daha çok katma
değer üretebilmek her ülke ve sektörde her zaman mümkün olamamaktadır. Türkiye’de ihraç edilen ürüne, sektöre ve ülkeye
göre değişmekle birlikte ihracatın temel sorunlarından birisi düşük katma değerdir. Daha çok katma değer daha fazla ihracat
geliri anlamına geldiğinden katma değerli üretimi etkileyen faktörlerin incelenmesi ihracat stratejilerinin ve teşviklerin belirlenmesi
açısından büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada ithalat ve ihracat değer endeksinin katma değer üzerindeki etkisi
incelenmiştir. Bu kapsamda tarım, ormancılık ve balıkçılık katma değeri, endüstri katma değeri, imalat sanayi katma değeri
ve hizmet sektörü katma değeri incelenmiştir. Analiz kapsamında Türkiye için 1980-2021 dönemi incelenmiş ve Todo-
Yammamato nedensellik testi uygulanmıştır. Analiz sonucuna göre, ithalat ve ihracat değer endeksinden tarım, ormancılık ve
balıkçılık katma değeri, endüstri katma değeri ve imalat sanayi katma değerine nedensellik bulunurken hizmet sektörü katma
değerine nedensellik bulunamamıştır. Bu durum hizmet sektörünün ithalat ve ihracattaki değer değişikliklerinden etkilenmezken
diğer sektörlerin etkilendiğini göstermektedir.