COMMEDİA DELL’ARTE TİYATROSUNDA GROTESK UNSURLAR


Göğebakan E.

ICSAS 2ND INTERNATIONAL CONFERENCE ON HUMANITY AND SOCIAL SCIENCES, Erzurum, Türkiye, 19 - 21 Nisan 2024, cilt.1, ss.292-299, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Erzurum
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.292-299
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Doğaçlama, karnaval ve Pazar yeri gibi Grotesk kavramı da Commedia Dell’arte’yi tanımlayan en önemli karakteristik özelliktir. Bu Çalışma, Commedia Dell’Arte geleneğindeki grotesk unsurların oyun kişileri üzerindeki etki ve yansımalarını araştırmaktadır. Commedia Dell’Arte dönem itibariyle sarayla sınırlı kalan komedya ve tragedyalara karşın bir “halk hareketi” olarak da değerlendirebileceğimiz Halk Tiyatrosunun bir biçimi olan, İtalya’da 16. yy da karşımıza çıkmıştır. Commedia Dell’Arte Tiyatrosu, halkın kendi tiyatrosu olarak da önem arz eder. Avrupa’da yaklaşık iki yüz yıl egemen olmuş, birçok ülkenin tiyatrosunu etkilemiş olan Commedia Dell’Arte, akrobatik ve dans odaklı belirli bedensel hareketlerle oynanan ve grotesk kavramı ile şekillenen bir oyun türüdür. Commedia Dell’Arte tiyatrosunun özgün kimliğini belirginleştiren, sınırların kalktığı ve her türlü aşırılığın mümkün olduğu karnavallar ve bu karnavalların olmazsa olmazı maske; bu oyun türüne ait en belirgin grotesk unsurların başında gelmektedir. Oyun tipleri abartılı ve karikatürize edilmiş özellikleriyle ön plana çıkan Commedia Dell’Arte tiyatrosu, kalıp oyun kişilerinden oluşur. Bu kalıp oyun kişileri dönemi itibariyle ve süregelen tarihi boyunca aynı tip özelliklerini koruyan ve gerek tiyatro gurupları arasındaki farklılıklara gerekse farklı ülkelerdeki temsillerine bakmaksızın aynı grotesk özelliklerle sahiptir. Bu çalışma kapsamında Commedia Dell’Arte tiyatrosunun grotesk unsurları ile ön plana çıkan, kalıp oyun kişilerinden en bilinir oyun kişileri Arlecchino, Pantalone ve Capitano gibi popüler karakterlerin grotesk özellikleri incelenecek ve bu karakterlerin fiziksel özellikleri, davranışları ve ilişkileri grotesk unsurların nasıl işlendiğini gösterilecektir. Öte yandan Commedia Dell’Arte tiyatrosunda karşılaşılan grotesk kavramı bu çalışma da oyun kurgusu ve oyunlarda kullanılan maskeler üzerinden de değerlendirilecektir.

Like improvisation, carnival, and the marketplace, the concept of the Grotesque is the most important characteristic that defines Commedia Dell'Arte. This study explores the influence and reflection of grotesque elements in the Commedia Dell'Arte tradition on the characters. Commedia Dell'Arte, a form of Popular Theatre that can also be considered a "people's movement" in contrast to comedies and tragedies that were limited to the court, emerged in Italy in the 16th century. Commedia Dell'Arte Theatre is also important as the people's own theatre. Dominant in Europe for nearly two centuries, influencing the theatre of many countries, Commedia Dell'Arte is a play genre characterized by acrobatic and dance-oriented physical movements and shaped by the concept of the grotesque. The unique identity of Commedia Dell'Arte theatre is marked by carnivals, where boundaries are abolished and all manner of excess is possible, and the mask, an essential element of these carnivals. It is one of the most prominent grotesque elements of this play genre. Commedia Dell'Arte theater, whose play types are characterized by exaggerated and caricatured features, consists of stereotypical characters. These stereotypical characters have maintained the same stereotypical characteristics throughout its period and history, regardless of differences between theater groups or their representations in different countries. This study will examine the grotesque characteristics of popular characters such as Arlecchino, Pantalone, and Capitano, the most well-known stereotypical characters of Commedia Dell'Arte theater, who stand out with their grotesque elements. The physical characteristics, behaviors, and relationships of these characters will be shown to illustrate how grotesque elements are handled. Furthermore, the concept of the grotesque encountered in Commedia Dell'Arte theater will also be evaluated in this study through the play's plot and the masks used in the plays.