International Conference on Academic Studies in Philology, Balıkesir, Türkiye, 26 - 28 Eylül 2019, ss.97-102
Rusça söz diziminde sözcük ve sözcük grupları
Hadi BAK
Dr. Öğr. Üyesi, Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü, Türkçe
Öz
Sözdizimin örgün araçları veya örgün sözdizimsel göstergeleri farklı dil araçlarıdır. Dilbilgisel semantik olarak
ve iletişim araçları gibi farklı açılardan sözdizimsel anlamları ifade etmektedirler. Bu dil araçlarını farklı
temellerde sınıflandırmak mümkündür. İlk olarak ünlü Rus Dilbilimci A.M. Peşkovskiy, örgün göstergeleri
ayırmış ve dört ayrı türe göre betimlemiş olmakta olup ve bu dört türü şöyle sıralamaktadır: kelime şekli,
yardımcı kelimeler, kelime düzeni ve tonlama. Peşkovskiy’nin yapmış olduğu bu sınıflandırmasından başka
ayrıca farklı bir sınıflandırma daha bulunmaktadır. Bahsedilen bu farklı sınıflandırmaya göre ise; sözdizimsel
bütün örgün araçların dil ile olan ilişkisine göre ayrımı yapılabilmektedir, özellikle de sözdizimine olan
bağlantılarına göre ayrılabilirler. Peşkovskiy’ nin yapmış olduğu betimleme, kelime şekilleri ve basit türememiş
edatları temel alırken, diğer sınıflandırma ise diğer geriye kalan bütün göstergeleri, yardımcı kelimeleri,
morfolojik ve sözdizimsel acıdan geniş bir şekilde ele almaktadır. Ayrıca kelime düzeni ve tonlamayı en temel
iki unsur olarak detaylı bir incelemeye tabi tutulmuştur. Sözcük ve sözcük gruplarını; kelimelerin morfolojik
şekilleri, basit türetilmemiş edatlar, türemiş edatlar, iki ya da daha çok eşgörevli sözcük, ilgeçler, edatlar,
yardımcı işlevde zamirler, ara - kip sözcükler, kelime dizini, ton (tonlama) gibi alt başlıklar halinde incelemek
mümkündür. Fakat biz bu çalışmamızda kelime dizini üzerinde değerlendirme yapacağız.
Anahtar Kelimeler: Rusça; Sözdizimi; Kelime dizini; Sözcük