Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Müzik Sempozyumu: Müzikte Performans, Bursa, Türkiye, 12 - 14 Ekim 2016, ss.66-78
ÖZET
Müziğin hem sanat hem de bilim olarak kabul edilmesi uzun bir geçmişe sahiptir. Pythagoras ile başladığı bilinen bilim dördülünde Aritmetik, Geometri ve Astronominin yanında yer alması boşuna değildir. Bu nedenle müziğin icra (performans) boyutunu ele alırken, yalnızca sanatsal açıdan değerlendirmeler yapmak yeterli olmamaktadır. Bunun anlaşılmasıyla birlikte günümüzde, müziğin icra boyutu üzerine bilimsel pek çok yöntemin bir araya getirildiği disiplinler arası çok sayıda çalışmaya rastlamak mümkündür. Kültürel, psikolojik, sosyolojik pek çok boyuta sahip olan müzik olgusunun biyolojik ve nörolojik boyutlarının da olduğu düşüncesinden hareketle, Nörobilim alanında çalışan bazı bilim insanlarının, müziğin beyinde nasıl algılandığı, nasıl işlendiği, nasıl üretildiği ve icra esnasında nasıl süreçlerin yaşandığı konularında, laboratuvar ortamlarında yürüttükleri çalışmaları özellikle dünyada yaygın hale gelmektedir. Levitin ve Tirovolas (2009), bilimsel çalışmaların müziğin zihinsel boyutlarına yönelişinin, müziğin insanlar üzerindeki etkilerinin matematiksel oranlardan başka türlü̈ de sınıflandırılabileceğini savunan Aristoxenus’a kadar dayandığını, özellikle son yıllarda müzikal davranışlar hakkında beyin temelli teoriler geliştirmek i.in beyin görüntüleme ve vaka incelemelerine dayalı çalışmalarda hızlı ve büyük bir artış olduğunu belirtmişlerdir. Görüntüleme teknolojisindeki gelişmelerin sonucu olarak günümüzde beynin hangi bölgelerinin hangi işlevleri üstlendiğini, hangi işi yaparken hangi bölgelerin ne kadar etkin olduğunu belirlemek mümkün olmuştur. Örneğin müzikal davranışlarla ilgili bölgelerin aynı zamanda ses üretimi ve konuşmadan ya da dokunsal geribildirimden ya da hareketten sorumlu olan bölgeler olması gibi. Ayrıca müziksel bazı becerileri yüksek olan insanlarda dil bölgesi olarak bilinen bir bölgenin daha büyük olduğu gözlemlenmiştir. Ancak bu bölgenin büyümesi müziksel davranışa mı bağlı olduğu yoksa büyük olduğu i.in mi müziksel becerinin yüksek düzeyde olduğu belirlenememiştir (Leblebicioğlu, 2009). Bugün beyin hakkında bilinen literatüre göre tek bir dil merkezi olmadığı gibi tek bir müzik merkezi de yoktur. Onun yerine birlikte eş zamanlı olarak çalışan ve kendini süre. İçerisinde yeniden organize eden bir sistem vardır (Levitin, 2015; Andreasen, 2015). Müzikle ilgili süreçlerde etkin olan beyin bölgelerinin Motor Korteks, Duyusal Korteks, Görsel Korteks, İşitsel Korteks, Prefrontal Korteks, Beyincik, Korpus Kallosum, Hipokampüs, Nükleus Akümbens (ödüllendirme Merkezi) ve Amigdala bölgeleri olduğu bilinmektedir (Levitin, 2015). Söz konusu bölgelerin temel işlevleri konuşma, görme, dokunma, işitme, anlama, algılama, fikir üretme, korku ve/veya tehlike anında vücudun tepkilerini yönetme, vb. pek çok alana yayılmaktadır. Beyinde sol yarı küre analitik işleri yürütürken sağ yarı küre duygusal işleri yürütmektedir. Müziksel olarak sol yarı küre müziğin ritmini, nota arlıklarını, perdeleri, melodik yapıyı analitik olarak tanımlarken, sağ yarı küre duygusal heyecanlanmalar ve beğeni gibi davranışları belirler, müziğin analitik olarak algılanan parçalarını bütünsel olarak anlamlandırma işlerini yürütür. Bu çalışmada, genelde müziksel davranışlarda, özelde çalgı .alma davranışında ve dolayısıyla gitar .alma davranışı sırasında etkin olan beyin bölgelerinin hangileri olduğu ve ne tür etkinlikler yaptığına dair literatürden derlenen bilgilere yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Müzik, Beyin, Gitar, Performans.
ABSTRACT
The fact that music has been accepted both as an art and a science dates back a long time. It is not surprising music stands with Arithmetic, Geometry and Astronomy in the scientific quadruple which was believed to have started with Pythagoras. For that reason, while dealing with the aspect of performance in music, bringing along with only artistic evaluation will not be enough. After this situation has been understood, it is possible to see numerous interdisciplinary studies in which many scientific methods upon the aspect of performance in music are brought together. With reference to the fact that the concept of music has biological and neurological aspects as well as cultural, psychological and sociological traits, the laboratory studies of scientists in the field of Neuroscience, in which issues such as how music is perceived in the brain, how it is processed, produced and what kind of processes are experienced during the performance of music have been discussed, became widespread all over the world. Levitin and Tirovolas (2009) stated that scientific studies are based on Aristoxenus who argued that tendency towards the cognitive dimensions of music and the influence of music upon people can be categorized in other forms rather than mathematically; and there has recently been a rapid and significant increase in the studies based on neuroimaging and case studies in order to improve brain-based theories about musical behaviour. As a result of the improvements in imaging technologies, it is possible today to determine what parts of the brain undertake what functions and what parts are more active on what action. For example, the parts related to musical behaviour are also related to the parts connected with voice production, speech or haptic feedback, or the parts responsible for motion. In addition, it has been observed that people who have higher musical abilities have bigger language part in the brain. But it is not certain whether the growth of this part depends on behaviour or musical ability is higher because the part is already bigger (Leblebicioğlu, 2009). Today, according to the brain literature, there is not single language center and there is not one musical center in the brain. Instead, there is a system which simultaneously working and reorganizing itself within the process (Levitin, 2015; Andreasen, 2015). It is known that parts of brain which are effective for musical processes are motor cortex, sensory cortex, auditory cortex, prefrontal cortex, cerebellum, corpus callosum, hippocampus, nucleus accumbens (Rewarding center) and amygdala (Levitin, 2015). The basic functions of the afore-mentioned parts are numerous such as speaking, seeing, touching, understanding, perceiving, producing an idea, controlling the reactions of the body in a moment of fear and/or danger. The left hemisphere of the brain carries out the analytical works while the right hemisphere carries out the emotional works. The left hemisphere defines the rhythm, seconds, pitches, melodic structure analytically, and the right hemisphere defines the behaviour of emotional excitement and liking and carries out the sense-making processes of musical parts as a whole which are perceived analytically. In this study, what parts of the brain are effective on musical behaviour in general, playing an instrument in particular, and thus while playing guitar and what kind of activities they perform have been discussed in accordance with the information of the literature.
Keywords: Music, Brain, Guitar, Performance.