Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi (IJONASS), cilt.1, sa.4, ss.17-44, 2020 (Hakemli Dergi)
Bu araştırma Türkiye’de ortaokul 7. sınıf düzeyinde okutulan sosyal bilgiler dersi coğrafya konuları ile Azerbaycan’da aynı sınıf düzeyinde okutulan coğrafya dersinin, öğretim programları ve ders kitapları esas alınarak tarama modeli ile karşılaştırılıp benzer ve farklı yönlerinin ortaya konulması amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılarak doküman analizi tekniği uygulanmıştır. Veriler bu tekniğe uygun olarak toplanmıştır. Veri toplamaya konu ile ilgili daha önce yapılmış ilgili araştırmalar incelenerek başlanmış olup, daha sonra her iki ülkede araştırmaya konu olan düzeyde ilgili derslere ait okutulmakta olan ders kitapları temin edilmiştir. Genelden özele anlayışı ile incelemeye; ülke özellikleri, eğitim sistemleri, ortaokul coğrafya müfredatları ve ders kitapları incelenerek karşılaştırma yapılmıştır. Bu çalışma sonucunda; her iki ülkenin genel özelliklerinin, Türk dili temelinde incelenmesiyle kültürel olarak benzer özellikler taşıdığı görülmüştür. Eğitim sistemlerinde genel amaçlar, zorunlu eğitim ve eğitim sistemlerinin genel yapısının ana hatlarıyla benzer özellikler taşıdığı görülmüştür. Araştırmaya konu olan 7. sınıf düzeyinde Türkiye’de, tarih, coğrafya ve vatandaşlık konularının içinde yer aldığı sosyal bilgiler isimli ders okutulurken, Azerbaycan’da Türkiye’den farklı olarak coğrafya ve tarih dersleri birbirinden bağımsız olarak iki ayrı ders olarak okutulduğu tespit edilmiştir. Her iki ülkenin eğitim sistemleri Türkçe temelinde genel olarak benzer özellikler taşıdığı tespit edilmiştir. Öğretim programı yapısında Türkiye’de sosyal bilgiler içerisinde coğrafya programına daha fazla yer verilmesi dersi daha somutlaştıracaktır. Ders kitapları olarak Azerbaycan’da okutulan ders kitabının baskı kalitesinin ve görselliğinin artırılması olumlu olacaktır.
The aim of this research is revealing the similarities and differences between geography
lessons in Social Studies at the 7th grade level in the middle school in Turkey and
Geography in Azarbaijan with comparing with curricula and textbooks based on the
model. Document analysis technique was applied in the research using qualitative
research methods. The data was collected according to this technique. The data
collection was started by examining the related researches that was related to the topic
and then, the textbooks were provided in both countries. Country characteristics,
education system, secondary school Geography curricula and textbooks were examined from the general to the specific. As a result of this study, it has been observed that the general characteristics of
both countries have similar cultural characteristics when examined on the basis of Turkish language. It has been
seen that educational systems have similarities with the general outlines of the general purpose of education
systems. In Turkey, History, Geography and Citizenship subjects are in the same class but in Azerbaijan
Geography and History are seperated from each other. It has been determined that education systems of both
countries have similar characteristic on the basis of Turkish language. Giving more place to the Geography in
Social Studies will embody the lesson in Turkey.It will be better to increase the print quaility and visual quality of
coursebook which is taught in Azarbaijan as a textbook.