International Antalya Scientific Research and Innovative Studies Congress , Antalya, Türkiye, 18 - 21 Aralık 2021, ss.272-279
Muşmula(Mespilus germanica L.), yenilebilir meyveleri ve modern tıpta bazı iyileştirici özellikleri nedeniyle
son yıllarda araştırmacıların ilgisini çeken bir bitkidir. Muşmula Gülgiller ailesine ait uzun ömürlü bir
bitkidir. Orta Asya, Küçük Asya ve Kafkasya'da doğal olarak bulunur. Mespilus germanica, 3000 yıl önce
Akdeniz ülkelerinde mevcuttu. Daha sonraları, bitki Avrupada da yetiştirilmiştir. Muşmulanın meyveleri
kahverengi-kırmızımsı renkte ve 1.5-3 cm çapındadır ve 10 ile 80 g ağırlığına sahiptir. Meyveler sonbaharda
hasat edilerek soğuk hava depolarında saklanır. İyileştirici özelliğe sahip olduğu düşünülerek antik çağlardan
beri muşmulaya değer verilmiştir. Günümüzde sağlığı koruyucu etkileri olan doğal bitkisel ürünler sentetik
ve kimyasal ilaçlara alternatif olarak kullanılmaktadır. Bu meyveler arasında sayabileceğimiz muşmulanın
yaprakları, meyveleri ve ağacının kabuğu tedavi amaçlı kullanılmıştır. Muşmula ağacının kabuğundan elde
edilen özüt, idrar söktürücü olarak kullanım bulmuştur ve ayrıca kolon enfeksiyonları, ishal ve iç kanamayı
tedavi etmek için kullanılmıştır. Yapraklar, ağaç kabuğu ve olgunlaşmamış meyveler yüksek düzeyde tanen
içerirler. Araştırmacılar, muşmulanın kanseri önleyebilecek doğal antioksidanlar içerdiğini doğrulamışlardır.
Ayrıca, içerik olarak diğer meyvelerle karşılaştırıldığında, çok fazla mineral içerirler. Şeker oranı düşük buna
karşılık vitamin içeriği yüksektir. Muşmulanın meyveleri, lezzetleri ve biyoaktif olmaları ve sağlığa yararları
nedeniyle tüketiciler tarafından tercih edilmektedir. Muşmula pektin açısından da zengin bir meyvedir.
Pektin içeren gıdaların insan sağlığını geliştirici faydaları olduğu rapor edilmiştir. Pektin, tüm yüksek yapılı
bitkilerin orta lamelinde birincil hücre duvarı ve hücrelerarası bölgeler içinde yer alan kompleks yapılı bir
heteropolisakkarittir. Hücre duvarı polisakkaritleri arasında önemli bir yere sahip olan pektin, gıda ve
biyomedikal uygulamalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Pektin kıvam verici, jelleştirici, emülsifiye
edici ve stabilize edici özelliklere sahip olmasından dolayı gıda endüstrisinde katkı maddesi olarak
kullanılmaktadır. Bu araştırmada amaçlanan ülkemizde hemen her bölgede yetişen muşmula meyvesinin
kullanım alanlarını, içeriklerini ve potansiyel işlenebilirliğini içeren çalışmalardan bir derleme
gerçekleştirerek muşmula hakkında şimdiye kadar ne tür çalışmalar yapıldığını ve daha ileri çalışmalarda
neler yapılabileceğini ortaya koymaktır.