Girift Sazının Yapısı, Çeşitleri Ve Ney Sazı İle Karşılaştırılması Üzerine Bir İnceleme

Creative Commons License

Alkan O.

Ayalgu Disiplinlerarası Türk Mûsıkîsi Araştırmaları Dergisi, cilt.1, sa.1, ss.28-36, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

nsanlığın evrimsel süreci boyunca, insanın çevresindeki doğal unsurlardan ilham alarak, iletişim kurarak ve çeşitli ifade biçimlerini geliştirmek amacıyla kemikler, kuru ağaç dalları ve ağaç lifleri gibi doğal malzemeleri kullandığı bilinmektedir. Bu nedenle, müziğin icrası için insan sesi ve enstrümanlara duyulan ihtiyaç, kaçınılmaz bir gerçek olarak ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, geleneksel Türk müziğinin önemli enstrümanlarından biri olan ve unutulan “Girift” sazının yapısı, çeşitleri ve ney sazı ile karşılaştırılması incelenmiştir. Girift sazının, Türk müziğinin geçmişte bir dönem icrası olduktan sonra unutulan üflemeli saz ailesinden olduğu kabul edilmektedir. Girift sazı yapısı itibari ile Ney sazına benzemektedir fakat boğum, perde açkısı yönünden değişkenlik göstermektedir. Çalışmada, girift sazının yapısı detaylı bir şekilde açıklanmış, perdeleri ve yapısı üzerinde durulmuştur. Girift sazı, Türk müziğinin unutulan hazinelerinden biri olarak kabul edilirken, bu çalışma Girift sazının yeniden keşfedilmesi ve tanıtılması amacı taşımaktadır. Girift sazının yapısındaki değişkenlik, bu enstrümanın çeşitli icra tarzlarını ve müzik türlerini destekleyebilme yeteneğini göstermektedir. Dolayısıyla, bu çalışma sadece Girift sazının geçmişini ve yapısal karşılaştırılmasını anlatmakla kalmayıp, aynı zamanda onun gelecekteki potansiyelini de vurgulamaktadır. Çalışmanın bir diğer odak noktası ise girift sazının ney sazı ile karşılaştırılmasıdır. Ney sazı, Türk müziğinin temel sazlarından biridir. Girift sazı ise ney sazına zahiri olarak benzeyen bir enstrüman olmasına rağmen, ney sazı ile farklı özelliklere sahiptir. Çalışmada, bu iki sazın tarihsel, yapısal ve müziksel farklarına değinilmiştir. Bu incelemenin amacı, girift sazının özelliklerini anlatmak, çeşitlerini tanıtmak ve ney sazı ile karşılaştırarak farklılıklarını vurgulamaktır. Bu çalışma, geleneksel Türk müziği sazı olan Girift sazını tanımak isteyenler için bilgi sağlamayı amaçlamaktadır. Sonuç olarak bu çalışma; girift sazının yapısı, çeşitleri ve ney sazı ile karşılaştırılmasına dair kapsamlı bir inceleme sunmaktadır