Kanun Yolları ve Sayıştay Yargısında Dereceli Sistemi


Creative Commons License

Avci M. A.

Hesap Yargısı ve Kamu Zararı Paneli, Avci Mehmet Alpertunga, Editör, T.C. Sayıştay Başkanlığı, Ankara, ss.5-22, 2022

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Diğer
  • Basım Tarihi: 2022
  • Yayınevi: T.C. Sayıştay Başkanlığı
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.5-22
  • Editörler: Avci Mehmet Alpertunga, Editör
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Öğretide Sayıştay’ın gerçekleştirdiği yargılama işini tanımlamak amacıyla ‘Sayıştay Yargısı’, ‘Hesap Yargısı’ ve ‘Malî Yargı’ gibi kavramların kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmada ise Sayıştay’ın yargılama fonksiyonunu nitelemek için ‘Sayıştay yargısı’, yargılama faaliyetine (işine) işaret etmek için de ‘hesap yargısı’ kavramlarının kullanılması yolu tercih edilmiştir. Ancak gerek öğretide kullanılan kavramların gerekse de bu çalışma kapsamında faaliyet ve fonksiyon boyutundaki her iki kullanımın, sui generis nitelikteki bu yargılama işini tanımlamada yetersiz kaldığını değerlendirmekteyiz. Ancak ad koyma meselesi, başlı başına ayrı bir çalışmanın konusunu teşkil etmektedir. Zira bu çalışmanın konusu; bugün idarî ve adlî yargıda geçerli olan (üç) dereceli yargılama sisteminin ve sistem içerisindeki kanun yollarının Sayıştay’ın yargılama işindeki karşılığını ve yerini; sorunsallar, mevcut meseleler ve olasılıklar boyutunda tartışmaya açmaktır. Bu tartışma yalnızca teorisyenlerin öğretisel kanaat ve tespitleri ile cevaplanamayacağından, Sayıştay meslek mensuplarının tecrübe ve destekleri ile birlikte anlamlı bir sonuca ulaştırılabilecektir. Bu bilgiler ışığında çalışmanın ilk kısmını teşkil eden “Genel Yargılama Hukuku Açısından Kanun Yolları: Dereceli Yargılama” başlığı altında; idarî ve adlî yargıda kanun yolları konusu, olağan ve olağanüstü kanun yolları ayrımı ve bu yolların alt bileşenleri ana hatları itibarı ile anlatılmaktadır. “Sayıştay Yargısı: Genel Bakış” başlıklı ikinci kısımda; 6085 sayılı Sayıştay Kanunu ve Sayıştay Dairelerinin Çalışma Usul ve Esasları’ndan istifade edilmek suretiyle, Sayıştay yargısına hâkim olan ilkeler ve yargılama usulü ele alınmaktadır. Çalışmanın üçüncü kısmını teşkil eden “Sayıştay Yargısında Kanun Yolları” başlığı altında; –yine anılan mevzuattan yararlanarak– temyiz, yargılamanın iadesi, karar düzeltmesi, uygulamaların ve kararların uyumlaştırılması konuları çerçeve bir bilgi olarak özetlenmektedir. Çalışmanın asli konusuna yönelik olması ve hedefini tahkim etmesi bakımından “Sayıştay Yargısında Dereceli Hesap Yargısı Sistemi Çözümü: Sorunsallar, Meseleler ve Olasılıklar” adlı son kısmında; Sayıştay’ın statüsüne ve yargılama fonksiyonuna ve kamu zararının tespitine ve sınırına ilişkin sorunsallara, Sayıştay yargısının Türk Yargı Sistemi içerisindeki yeri, usul kanunu gerekliliği ve dava türü meselelerine, nihayetinde de Sayıştay yargısında dereceli yargı sisteminin ihdası ve alternatif çözüm yolları olasılıklarına yer verilmektedir.