Akademik Veri Yönetim Sistemi
IV. Sağlık İletişimi Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 30 - 31 Ekim 2018, ss.95-109
Bu çalışmada sağlık haberleri aracılığıyla kadın kimliğinin ulusal basında nasıl konumlandırıldığı ve bu konumlandırılışın toplumsal cinsiyet eşitsizliğini yeniden üreten yapısı üzerinde durulmaktadır. Bireylerin üzerinde hassasiyetle durduğu sağlık olgusu bağlamında, çeşitli etik ilkeler çerçevesinde yapılması gereken sağlık haberlerinin esasen kadın erkek tüm bireyler için cinsiyetçi egemen ideolojik vurgulardan uzak bir yapıda üretilmesi gerekmektedir, fakat yapılan bu çalışma mevcut habercilik faaliyetlerinin bu gerekliliği gözetmediği savından hareket etmektedir. Dilsel göstergelerden oluşan söylemsel yapıların çeşitli egemen ideolojileri barındırdığı görüşünü temel alan çalışmada, haber metinlerine kodlanan cinsiyetçi söylemin deşifre edilmesi amaçlanmaktadır. Haber söylemini yapılandıran unsurlar çerçevesinde, dışarıda bırakma, yok sayma, ideolojik anlam yükleme gibi söylemsel stratejiler sağlık haberlerini de kapsamakta ve böylece sağlık haberleri özelinde toplumsal cinsiyet eşitsizliği yeniden üretilmektedir. Ulusal basının sağlık haberlerinde kadın kimliğine yönelik bakış açısını belirlemek, sağlık konulu içerikleri toplumsal cinsiyete duyarlı bir bakış açısıyla irdelemek ve elde edilen veriler ışığında ortaya konan sonuçlardan hareketle, sağlık haberlerinde ve sağlıkla ilgili diğer içeriklerde kadınların hem niceliksel olarak daha fazla hem de niteliksel olarak cinsiyetçi söylemden uzak bir şekilde yer almasını özendirmeyi hedefleyen bu çalışma ile sağlık haberciliğinde toplumsal cinsiyet eşitsizliği sorununa dikkat çekileceği ve bu sorunun çözümüne yönelik adımların atılmasına katkı sağlanacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada, kadın kimliğinin medyadaki konumu ve erkek egemen ideolojiyi yeniden üreten cinsiyetçi söylem etrafında oluşturulan teorik çerçeve dâhilinde, örneklem olarak belirlenen tirajı yüksek iki gazete olan Posta ve Habertürk gazetelerinde yer alan sağlık konulu haber metinleri irdelenmektedir. Çalışmanın uygulama bölümü, ilgili gazetelerin 2–31 Mart 2018 tarihleri arasındaki otuz günlük sayılarını kapsamakta ve sağlık konulu haber içerikleri, sayısal verilere dayalı nicel içerik analizi ve metinlerdeki cinsiyetçi söylemlerin deşifresine yönelik eleştirel söylem analizi teknikleri birlikte kullanılarak analiz edilmektedir. Çalışmada elde edilen veriler sonucunda, sağlık haberlerinde kadın kimliğinin erkek egemen ideoloji çerçevesinde konumlandırıldığı, kadınların sadece kadınlara yönelik sağlık sorunları olarak belirlenen haber konularının öznesi olabildiği, haber metinlerinde ve bu metinlere eşlik eden fotoğrafların büyük çoğunluğunda kadınların anne ve ev hanımı olarak toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde ya da cinsel bir obje olarak resmedildiği görülmüştür. Bu çalışmanın, sağlık haberlerinde kadın temsili konusundaki sınırlı literatüre bir katkı sağlayacağı düşünülmekte ve bu bakımından da önem taşımaktadır.
Cinsiyet eşitliği, cinsiyet ayrımcılığı, kadınların temsili