Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kesit Akademi, cilt.30, sa.30, ss.287-306, 2022 (Hakemli Dergi)
Özet: Türklerin İslamiyet’e gösterdikleri derin saygının bir ifadesi olarak kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim başta olmak üzere Esmâü’n Nebî, Delâ’ilü’l-Hayrât, Hilye-i Şerîfeler gibi dini içerikli metinlerin özellikle este-tik bir kaygıyla yazılmasında hassasiyet göstermişlerdir. Bu hassasiyetin doğal bir neticesi olarak hattın yanında yazma eser bezemeciliğinde tezhip, ebru, minyatür ve cild sanatları da gelişerek devam etmiştir. En güzel hat-larla yazılan ve bezenen bu eserlerin içerisinde En’âm-ı Şerîf’ler kendine has bir yere sahiptir. En’âm-ı Şerîf’ler, yalnızca En’âm Sûresi’nin olduğu kitaplar halinde ya da Müslümanların sıkça okuduğu Yâsîn-i Şerif, Mülk Sûresi gibi diğer bazı sûrelerle ve ayrıca dua metinleriyle beraber de kale-me alınmışlardır. Hem hattın hem de kitap bezemeciliğinin nadide eserle-rinden olan En’âm-ı Şerîf’ler, insanların yanında taşıyabileceği kadar küçük ebatlarda olduğu gibi daha büyük ebatlarda da karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada bahsedilen sanat alanlarındaki haiz olduğu önem sebebiyle Ma-nisa Yazma Eser Kütüphanesinde Bulunan 2818 Envanter Numaralı En’am-ı Şerif, incelenmiş ve dönemi içerisindeki yerinin tespiti için farklı kütüp-hane ve koleksiyonlarda bulunan eserlerle mukayese edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Manisa, En’am-ı Şerif, yazma eser, hat, tezhip, cilt.
Abstract: As an expression of the deep respect that Turks show to Islam, they showed sensitivity in writing religious texts such as Asmaun Nabi, Dala'il al-Khayrat, Hilye-i Sharif, especially our holy book, the Qur'an, with an aesthetic concern. As a natural result of this sensitivity, besides the cal-ligraphy, ornamentation, marbling, miniature and bookbinding arts continued to develop in the ornamentation of manuscripts. Among these works, which are written and ornamented with the most beautiful calligra-phy, En'âm-i Sharifs have a unique place. En'am-i Sharifs were written in the form of books containing only the Surah En'am or together with some other surahs such as Yasin Sharif and Surah Mulk, which Muslims often read, and also with prayer texts. En'am-i Sharifs, which are among the rar-est works of both calligraphy and book ornamentation, appear in larger sizes as well as in sizes that are small enough for people to carry with them. Due to the importance it has in the fields of art mentioned in this study, En'am-i Sharif with Inventory Number 2818 found in the Manisa Manu-script Library was examined and compared with the works found in differ-ent libraries and collections in order to determine its place in the period.
Keywords: Manisa, En’âm-ı Sharifs, hand-writing, manuscript, calligraphy, illumination, binding.