Çakşır otu (Ferula communis) ve Hint ginsengi’nin (Withania somnifera) fitokimyasal içeriğinin ve Alzheimer hastalığı üzerine olan etkisinin karşılaştırılması

Aslan K., Ozdogan S., Elbir E., Gulcin I.

Kromatografi XXII, Erzurum, Türkiye, 11 - 13 Temmuz 2024, ss.77

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Erzurum
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.77
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Günümüzde endüstrilerde doğal kaynaklı biyoaktif bileşenler, sentetik olanlara kıyasla daha çok tercih edilmektedir. Özellikle bitkisel ürünlerin zengin kimyasal içeriğe sahip oluşu, sentetik kaynaklara göre yan etkilerinin az oluşu ve çevre dostu olmaları gibi özellikleriyle Dünya Sağlık Örgütü gibi kuruluşlarca da tavsiye edilmektedir. Halk dilinde “çakşır otu” adıyla bilinen Apiaceae ailesine ait çok yıllık otsu bitkilerden Ferula cinsi bitkiler, interlökin-6, innterlökin 1-b ve tümör nekroz faktörü-α gibi sitokinleri azaltarak sinir hücreleri üzerinde koruyucu etki göstermelerinden sinir sistemindeki inflamatuvar faktörlerin engellenmesinde veya azaltılmasında rol oynar [1]. Bunun yanı sıra halk dilinde Hint ginsengi olarak bilinen Withania somnifera geleneksel olarak nörodejeneratif hastalıklar, yorgunluk, uykusuzluk, hafıza kaybı, halsizlik gibi semptomların tedavisinde kullanıldığı bilinmektedir [2]. Bu çalışmada Ağrı ilinde yetişen Ferula communis ve Hindistan kökenli Withania somnifera bitkilerinin fitokimyasal içeriğinin biyolojik aktivitesiyle olan ilişkisinin belirlenmesi amaçlandı. Bu amaçla ham ekstreleri hazırlanan bitkilerin ilk önce LC-MS/MS analizi ile kromatografik olarak sekonder metabolit içeriği aydınlatıldı ve spektrofotometrik yöntemlerle ise total flavonoit/fenol içeriği belirlendi. Daha sonra antioksidan aktiviteleri 1,1-difenil-2-pikrilhidrazil radikali giderme (DPPH), Fe3+-TPTZ indirgeme ve Fe3+ iyonlarını indirgeme gibi antioksidan yöntemleriyle belirlendi. Sonuçlar, standart antioksidanlar ile kıyaslandı. Son olarak, her iki bitki ekstresinin de Alzheimer hastalığının semptomatik tedavisi için hedef enzimler olan asetilkolinesteraz ve bütirilkolinesteraz enzimleri üzerine inhibisyon etkileri incelendi.

 

Anahtar Kelimeler: Ferula communis, Withania somnifera, Enzim inhibisyonu, LC-MS/MS

 

Kaynaklar

[1] S. Bagheri, M. Esmailidehaj, Central Nervous System Agents in Medicinal Chemistry, 2024, 12, 105-116.

[2] T. Kuboyama, C. Tohda, K. Komatsu, Biological and Pharmaceutical Bulletin, 2014, 6, 892–897.