TARAS SHEVCHENKO 6th INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOCIAL SCIENCES, Kyyiv, Ukrayna, 4 - 05 Nisan 2021, cilt.1, ss.317-342
Batı Avrupa ülkelerine oranla demokratik sistemin daha geç oturtulmaya çalışıldığı
post-Sovyetik ülkelerde, demokratik yayıncılık ilkelerinin de oluşan yeni yapıya uyum
sağlamaya başladığı görülmüştür. Bu ülkelerden özellikle Azerbaycan Cumhuriyeti, birçok
post-SSCB ülkesi gibi, bağımsızlığını elde edişinin ardından uzun süre tam demokratik
sisteme geçiş yapamamış ve bu durum haliyle ülke medyasına da yansımıştır. Ancak 1991
yılında bağımsızlığın ilan edilmesiyle yeni bir döneme giren Azerbaycan Cumhuriyeti’nin
2001’de Avrupa Konseyi’ne kabulünün ardından, tıpkı ülkenin genel siyasetinde olduğu gibi,
medya düzeninde de önemli birtakım değişimler yaşanmıştır. Konsey’in talepleri
doğrultusunda “İctimai TV” adıyla bir kamu televizyonu istasyonunun kurulması ve söz
konusu televizyon bünyesinde ifade özgürlüğü ve eleştirel düşüncenin yoğun biçimde öne
çıktığı “3D” isimli sohbet-tartışma programının yayını bu açıdan önemlidir. 3D programı aynı
zamanda Asya ve Ortadoğu Arap ve Müslüman-Türk coğrafyasında halihazırda yayınını
sürdüren ilk “android sunucu”lu program örneğidir. Çalışmada “3D” programının 8 bölümlük
içeriği amaçlı tabakalı örnekleme tekniği kullanılarak eleştirel söylem çözümlemesi
yöntemiyle analiz edilmeye çalışılmıştır. Sonuçta, android sunuculu programda, sunucunun
kamu yararı gerektiren konu başlıklarını muhataplarına hiç çekinmeden ve büyük bir secaretle
sorduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Azerbaycan, Medya, Eleştirel Düşünce, İctimai TV, 3D Programı.