Akademik Veri Yönetim Sistemi
ATAVET 1. ULUSLARARASI 2. ULUSLARARSI KATILIMLI ÖĞRENCİ KONGRESİ, Erzurum, Türkiye, 4 - 06 Aralık 2019, ss.224-225, (Özet Bildiri)
Fertilitenin düşmesinde etkili olan faktörlerin başında; gebeliğin son döneminde başlayıp, laktasyonun erken döneminde şiddetlenen negatif enerji dengesi (NED) gelmektedir. Sütçü ineklerde doğumla beraber süt verimi 3-8. haftalarda en yüksek seviyeye ulaşmaktadır. Buna karşılık yüksek süt verimine sahip ineklerin, doğum yaptıktan sonra kuru madde alımlarındaki artış, laktasyon için gerekli olan kadar olmayıp, yaklaşık 12-16. haftadan sonra armaktadır. Bir başka deyişle, süt inekleri yüksek düzeyde enerji ve besin maddelerine gereksinim duyduğu günlerde bunları sağlayacak kadar kuru madde tüketmemektedir. Yüksek verimli sütçü ineklerde erken postpartum dönemde yüksek miktarda kuru madde alımının sağlanması; sorunsuz fertilite, korpus luteumun normal gelişimi, yeterli progesteron üretimi ve ovulasyonun normal zamanında gerçekleşmesi için önemlidir. Yetersiz kuru madde tüketimi sonucunda oluşan negatif enerji dengesi (NED), Luteinleştirici Hormon (LH) salınımını baskılamakta ve gelişmekte olan foliküllerin preovulatorik gonadotropin dalgasını uyaracak yeterli östrojen üretimini engellemektedir. LH graaf folikülünden üretilen östradiolün miktarından sorumlu olan hormondur. Pulsatil LH salınımı için östradiolün hipotalamus ve hipofiz üzerine pozitif feedback etkisinin oluşması gerekir. Fakat bu etki beslenmeye bağlı olarak, özellikle erken postpartum dönemde baskı altına alınır. Yetersiz beslenmeye bağlı olarak IGF-1 (İnsülin Benzeri Büyüme Faktörü), insülin miktarı ve LH’ya karşı foliküler cevabın azalması sonucu östradiol üretiminde düşüş şekillenir. NED’nde olan sütçü ineklerde kandaki insülin ve IGF-1 düşük seviyelerdedir. Dolaşımdaki düşük IGF-1 konsantrasyonu büyüme hormonunun (GH) üzerindeki negatif feedback etkiyi azaltır ve dolaşımdaki GH konsantrasyonunun artmasına yol açar. Artan GH konsantrasyonu, karaciğer glikoneogenezini arttırır ve lipolizi (adipoz dokunun mobilizasyonu) teşvik ederek, esterleşmemiş yağ asitleri (NEFA) salınmasına neden olur. Büyüme hormonu ve NEFA konsantrasyonlarının yüksek seviyede seyretmesi postpartum sütçü ineklerde insülin direnci oluşturarak, insülinin etkilerini tersine çevirir. Dolaşımdaki düşük insülin, IGF-1 ve glukoz seviyeleri dominant folikülden östrojen üretimini kısıtlayarak, LH’nın pulzatil salınımını baskılar. Bunun sonucunda da ovulasyon mekanizması gecikir.
Negative energy balance (NED), which starts in the last period of pregnancy and intensifies in the early period of lactation, is the leading factor in decreasing fertility. Milk yield 3-8 with birth in dairy cows. it reaches its highest level in weeks. In contrast, the increase in dry matter intake of cows with high milk yield after birth is not as fast as the increase in nutrient requirements required for lactation but increases after approximately 12-16 weeks. In other words, dairy cows do not consume enough dry matter to provide them on days when they need high levels of energy and nutrients. It is important to ensure high dry matter intake in early postpartum period in high yielding dairy cows, high fertility, development to corpus luteum, adequate progesterone production and initiation of ovulation in normal time. Negative energy balance (NED) resulting from insufficient dry matter consumption suppresses the release of Luteinizing Hormone (LH) and reduces the opportunity for developing follicles to produce enough estrogen to stimulate the preovulatoric gonadotropin wave. LH is the hormone responsible for the amount of estradiol produced from the Graaf follicle. A positive feedback effect of estradiol on the hypothalamus and pituitary is required for Pulsatil LH release. But this effect is put under pressure, especially in the early postpartum period, depending on nutrition. The decrease in estradiol production is shaped by the decrease in IGF-1 (Insulin-like growth factor), the amount of insulin and the follicular response to LH due to malnutrition. Dairy cattle with NED have low levels of insulin and IGF-1 in the blood. Low levels of circulating IGF-1 remove the negative feedback effect on growth hormone (GH) and cause increased circulating GH concentration. A high concentration of GH increases glyconeogenesis in the liver and promotes lipolysis (mobilization of adipose tissue), leading to the release of unesterified fatty acids (NEFA). High levels of growth hormone and NEFA concentrations create insulin resistance in postpartum dairy cows, reversing the effects of insulin. Low circulating insulin, IGF-1, and glucose levels suppress pulzatyl release of LH by causing a decrease in estrogen production from the dominant follicle. As a result, the ovulation mechanism is delayed.