Covid-19 Pandemisi Döneminde Dehb Tanılı Ergenlerin İşlevselliklerindeki Bozulmanın Değerlendirilmesi: Vaka Kontrol Çalışması

Yıldırım Demirdöğen E., Akıncı M. A., Çakır A., Bozkurt A., Tanrıverdi .

31. Ulusal Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kongresi, İzmir, Türkiye, 17 - 20 Mayıs 2022, ss.362

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İzmir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.362
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), çocuk ve ergenlerde en sık görülen nörogelişimsel bozukluklardan biridir. DEHB’de birçok alanda işlevsellikte bozulma olduğu ve bu bozulmanın erişkinlik çağında da devam edebileceği bilinmektedir. COVID-19 pandemisinin ruh sağlığı üzerindeki etkisi üzerine araştırmalar, DEHB'li gençlerin okul, aile ve sosyal yaşam işlevselliklerindeki bozulmanın artışına işaret etmektedir. Çalışmamızda, COVİD-19 pandemisi döneminde, DEHB tanılı ve sağlıklı çocuklar arasında işlevsellikte bozulmanın karşılaştırılması amaçlanmıştır. Metod: Pandemi süresince polikliniğimize başvuran DEHB tanılı 12 – 18 yaş aralığındaki 52 çocuk ve ebeveynleri ile aynı yaş aralığındaki 52 sağlıklı kontrol grubu çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmaya katılan ebeveynlere sosyodemografik veri formu, Weiss İşlevsellikte Bozulma Ölçeği Ebeveyn Formu, Alabama Ebeveyn Davranışları Ölçeği, Güçler ve Güçlükler Ölçeği - Ebeveyn Formu; çocuklara ise Weiss İşlevsellikte Bozulma Ölçeği - Özbildirim Formu ve Ergenlerde Kısaltılmış Duygu Dışavurum Ölçeği doldurulmuştur. Bulgular: DEHB’li çocukların Weiss İşlevsellikte Bozulma Ölçeği öz-bildirim ve ebeveyn formlarında hem tüm alt kategorilerindeki skorlar hem de total skorlar kontrol grubuna kıyasla istatistiksel açıdan anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Yine DEHB’li grupta Alabama Ebeveyn Davranışları Ölçeği tutarsız disiplin ve zayıf ebeveynlik takibi alt puanları, Ergenlerde Kısaltılmış Duygu Dışavurum Ölçeği Sinirlilik alt puanı anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca işlevsellikteki bozulmanın ebeveyn davranışları, güç ve güçlük skorları ve yüksek duygu dışavurumu ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: DEHB’li olguların günlük yaşam aktivitelerinde birçok işlevsellik alanında zorluk yaşadığı bulunmuştur. Bu durum DEHB’li olguların pandemi sırasında ve sonrasında akranlarına kıyasla daha fazla desteğe ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Gerekli desteğin amacına uygun şekilde verilebilmesi için işlevsellikteki bozulma ile ilişkili olan bireye ve aileye ait faktörlerin tespit edilmesi önem arz etmektedir.