Atık lastik parçacıkları ilave edilen kumlu zeminlerin mikrotromor yöntemi ile zemin büyütmelerinin belirlenmesi

Çakıcı H., Özer Ç., Kocadağistan M. E., Zaimoğlu A. Ş.

II. International Turkish World Engineering and Science Congress, Antalya, Türkiye, 7 - 10 Kasım 2019, cilt.3, sa.1, ss.318-325

Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
Cilt numarası: 3
Basıldığı Şehir: Antalya
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.318-325
Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Zemin-yapı ilişkisinin belirlenmesi özellikle depremlerde meydana gelebilecek hasarların azaltılmasında çok önemlidir. Depremlerde yapı hasarları, üzerlerine oturduğu zemin ortamı ile zemin transfer fonksiyonu arasında ilişkiye bağlı olarak değişmektedir. Bu sebeple zemin büyütme konusu tüm inşaat mühendisi ve yer bilimcilerin ilgisini çekmektedir. Sismik dalgalar kaynaktan belirli frekans boyutlarında çıktıktan sonra, yayıldıkları ortamın bazı fiziksel özelliklerine bağlı olarak genliklerinde bir takım değişiklikler meydana gelmektedir. Genel olarak, yumuşak zeminlerde zemin transfer fonksiyonu düşük büyütme gösterirken, sert zeminlerde yüksek büyütmeler gözlenmektedir. Çalışmada farklı rölatif sıkılıklarda (% 60 ve %80) hazırlanan kötü derecelenmiş kum ve farklı oranlarda (ağırlıkça %0,5, %1,% 2) atık lastik parçacıkları kullanılmıştır. Kum zemin içerisine belirlenen oranlarda atık lastik parçacıkları ilave edilerek arazide 30 cm çapında 50 cm yüksekliğinde silindir şeklindeki kalıplara her bir rölatif sıkılıkta yerleştirilmiştir. Daha sonra mikrotremor yöntemi ile her bir silindir üzerinde 60’ar dakika ölçüm alınarak zemin büyütmeleri belirlenmiştir. Mikrotremor ölçümlerinde CMG-6TD tipi sensör kullanılmıştır. Mikrotremor sonuçları Yatay/Düşey (Nakamura) spektral oran yöntemi kullanılarak irdelenmiştir. Fourier dönüşümü ile zaman ortamındaki veriler frekans ortamına taşınarak verilerin frekans içerikleri ve genlikleri ile ilgili analizler yapılmıştır. Ölçüm ve değerlendirme aşamasında SESAME kriterleri esas alınmıştır. Karşılaştırma yapılabilmesi için zemin büyütmeleri hesaplanırken veri-işlem parametreleri sabit tutulmuştur. Yapılan deneyler sonucunda kum zeminde ilave edilen atık lastik parçacıkları zemin büyütmelerini azaltıcı yönde etkilediği gözlemlenmiştir.

Determination of earthquake-soil-structure relationship is very important in reducing damages. Structure damage in earthquakes is closely related to the soil characteristic and soil transfer function. Civil engineers and earth scientists are interested in soil amlification for this reason. Seismic waves propagate from source at certain frequency, some changes occur in amplitude depending on some physical properties of the soil. In general, soil transfer function is low on loose soil, and high amplification on compact soil. In this study, the effect of the materials used on artificial soils formed by using different materials on soil amlificaiton will be investigated.. For this reason, different amounts of waste rubber particles (%0,5, %1, %2) were added to the sand soil. In the survey, 30 cm x 30 cm x 50 cm prism-shaped molds were added to the rubber in the specified proportions of waste sand was placed at a medium density. Subsequently, microtremor method was used to calculate soil amplification on each prism by measuring at least 60 minutes. CMG-6TD type sensor was used for microtremor measurements. Microtremor results were examined by using Horizontal / Vertical (Nakamura) spectral ratio method. It was converted from time domain to frequency domain using Fourier transform, frequency and amplitude contents were analyzed. SESAME criteria were used in the measurement and evaluation stage. In order to compare the effect of material, data-processing parameters were kept constant. As a result of this measurements, it was observed that the waste rubber pieces added on the sand soil decreased the soil amplification.