Akademik Veri Yönetim Sistemi
AL-FARABİ 11. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Özet Kitabı, Assoc. Prof. Dr. Mehmet Şirin Güler,Dr. Seda Ağgül,Dr. Murat Korucuk, Editör, İksad Yayınevi, Erzurum, ss.306-307, 2022
Erzurum şehrindeki semt pazarları belirli mekânlarda ve belirli günlerde dönüşümlü olarak kurulmaktadır.
Haftanın her günü farklı semtlerde olan pazar yerleri kurulduğu günün adını almıştır. Çalışmanın amacı;
Erzurum şehrindeki haftalık pazarların ekonomik, sosyal, kültürel etkilerini coğrafi bakış açısıyla
değerlendirerek, bu pazarların mevcut durumunu, sorunlarını ve zaman-mekân dağılışını sunmaktır. Bu amaç
doğrultusundaki hedefleri de gerçekleştirmek için, arazi gözlem çalışması, anket ve mülakatlar yapılmıştır. Bu
çalışmadaki katılımcılar, statik kullanıcılar (dükkân sahipleri, esnaf, satıcılar, semt sakinleri) ve mobil
kullanıcılar (ziyaretçiler ve alışveriş yapanlar) şeklinde tasnif edilebilir. Özelde üç ayrı gruba (pazar esnafına,
pazarı tercih eden tüketicilere ve pazar yerine yakın oturan semt sakinlerine) anket uygulanmıştır. 8 aylık bir
çalışma sonunda toplam 753 anket pazar yerine yakın oturan semt sakinlerine, 755 anket pazarı tercih eden
tüketicilere ve 145 anket pazar esnafına uygulanmıştır. Anket sonuçları, SPSS 15.0 programı kullanılarak
istatistiksel ortalamalar hesaplanmıştır. Kış şartlarının ağır geçtiği ilde pazar yerlerinin açık ve yarı kapalı
şeklinde olması büyük sorun teşkil etmektedir. Ancak bu ağır şartlara göğüs germeyi kabul eden esnafın haklı
sebepleri belirtilmiştir. Araştırma sahası sınırları içerisinde yer alan pazar yerlerinin konumları ve anket
sonuçları ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, semt sakinlerinin büyük çoğunluğu pazar
yerine yakın oturmaktan memnun ve bu yakınlıktan olumlu etkilendiklerini dile getirmişlerdir. Yakın olmanın
itici unsurları arasında ise; trafik yoğunluğu ve çevrenin kirletilmesi ön planda yer almaktadır. Pazar yerlerinde
müşteri profilini daha çok düşük ve orta gelirli aileler oluştururken, genel olarak kadın müşteri sayısı daha
üstün durumdadır. Kadınlar, pazarda stres atmak veya sadece gezerek fiyatlar hakkında bilgi edinme değil aynı
zamanda en ekonomik ürünlere ulaşma çabası içerisindedirler. Pazaryerleri, hem pazarcılar hem de müşteriler
için tuvalet, temiz su, ibadet yeri, lokanta ve benzeri hizmetler açısından donanımlı olmaları gerekmektedir.
Satılan ürünlerin hijyen koşullarına uygun şekilde sergilenmesi ve denetlenmesi de tüketicilerin sağlığı
açısından hayati öneme sahiptir. Bu açıdan incelendiğinde Erzurum semt pazarlarının genel durumuna
bakıldığında modern yöntemlerden uzak, daha çok kendi haline bırakılmış, sorunları kendi içinde büyüyen
periyodik zamanlı mekânlar olarak karşımıza çıkmaktadır
Periodic markets in Erzurum are held alternately in certain places and on certain days. The market places,
which are in different districts every day of the week, are named after the day they were founded. Purpose of
the study; evaluating the economic, social and cultural effects of the weekly markets in Erzurum from a
geographical point of view, presenting the current situation, problems and time-space distribution of these
markets. In order to achieve the objectives in line with this purpose, field observation studies, surveys and
interviews were conducted. Participants in this study can be classified as static users (shop owners,
shopkeepers, vendors, residents of the neighborhood) and mobile users (visitors and shoppers). In particular,
11TH
INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOCIAL SCIENCES
Abstracts Book | August 19-20, 2022-Ataturk University, Erzurum, Turkey 307
a questionnaire was applied to three different groups (market tradesmen, consumers who prefer the market,
and residents living close to the market place). At the end of an 8-month study, a total of 753 questionnaires
were applied to the residents living close to the market place, 755 to the consumers who preferred the market
and 145 to the market tradesmen. The statistical averages of the survey results were calculated using the SPSS
15.0 program. In the province where winter conditions are heavy, the fact that the market places are open and
semi-closed is a big problem. However, the justifications of the tradesmen who accepted to face these harsh
conditions were stated. The locations of the market places within the boundaries of the research area and the
survey results were evaluated separately. According to the results obtained, the majority of the residents of the
neighborhood are satisfied with living close to the market place and stated that they are positively affected by
this proximity. Among the driving factors of being close; traffic density and environmental pollution are at the
forefront. While low and middle-income families constitute the customer profile in the market places, the
number of female customers is generally superior. Women are in an effort to relieve stress in the market or not
only to get information about prices by visiting the market, but also to reach the most economical products.
Marketplaces must be equipped with toilets, clean water, places of worship, restaurants and similar services
for both marketers and customers. Exhibiting and inspecting the products sold in accordance with hygienic
conditions is also of vital importance for the health of consumers. From this point of view, when we look at
the general situation of Erzurum neighborhood markets, we encounter them as periodic timed places that are
far from modern methods, mostly left to themselves, and their problems grow within themselves.